การพัฒนาโปรแกรมการระดมสรรพกำลังของเครือข่ายโรงเรียนในการใช้ป่าชุมชนและภูมิปัญญาชาวบ้านเป็นแหล่งวิทยาการท้องถิ่นอย่างยั่งยืนเพื่อจัดการเรียนการสอนให้แก่เด็กวัยอนุบาล

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมการระดมสรรพกำลังของเครือข่ายโรงเรียนในการใช้ป่าชุมชนและภูมิปัญญาชาวบ้านเป็นแหล่งวิทยาการท้องถิ่นอย่างยั่งยืน เพื่อจัดการเรียนการสอนให้แก่เด็กวัยอนุบาล กรณีศึกษาเป็นโรงเรียนบ้านมะขามคู่ จังหวัดราชบุรี ผู้เข้าร่วมโปรแกรมฯ เป็น เครือข่ายโรงเรียน 3 กลุ่ม ได้แก่ เครือข่ายในโรงเรียน ในชุมชนและนอกชุมชน ผลการวิจัยพบว่า 1. การระดมสรรพกำลังของเครือข่ายโรงเรียนมีวิธีการตั้งคำถามเพื่อค้นหาคำตอบโดยใช้กระบวนการวางแผน ปฏิบัติการ และสะท้อนความคิดที่เกิดขึ้นอย่างเป็นวงจรต่อเนื่อง 2. เด็กอนุบาลใช้ป่าชุมชนและภูมิปัญญาชาวบ้านเป็นแหล่งวิทยาการท้องถิ่นอย่างยั่งยืนโดยใช้เป็นแหล่งการศึกษาที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริง เป็นแหล่งที่สอนทักษะการคิด เป็นแหล่งสร้างมุมมองที่หลากหลาย และเป็นแหล่งที่สร้างความเข้าใจอดีตที่สัมพันธ์กับปัจจุบันเชื่อมโยงสู่อนาคต 3. ครูอนุบาลจัดการเรียนการสอนโดยใช้ป่าชุมชนและภูมิปัญญาชาวบ้าน คือ จัดกระบวนการเรียนรู้จากชีวิตจริงโดยให้โอกาสการเรียนรู้ด้วยการคิดเอง หาคำตอบเอง ครูเปลี่ยนบทบาทตนเองจากผู้รวมศูนย์ความรู้เป็นผู้สร้างเงื่อนไขของการเรียนรู้และกระตุ้นการเรียนรู้ให้แก่เด็ก ครูแสวงหาความเข้าใจกฎของธรรมชาติอย่างถ่องแท้เชื่อมโยงมาสู่การเรียนการสอนที่สอดคล้องกับป่า และสร้างความร่วมมือในการจัดการเรียนการสอน จนเกิดเป็นเครือข่ายการเรียนรู้ย่อยๆ โปรแกรมการระดมสรรพกำลังของเครือข่ายโรงเรียน ในการใช้ป่าชุมชนและภูมิปัญญาชาวบ้านเป็นแหล่งวิทยาการท้องถิ่นอย่างยั่งยืน เพื่อจัดการเรียนการสอนให้แก่เด็กวัยอนุบาล เป็นโปรแกรมเชิงพัฒนา ซึ่งให้แนวทางระยะสั้นและระยะยาวในการวางแผน ปฏิบัติการ และสะท้อนความคิด เพื่อตอบคำถามที่ระดมสมองกันโดยเครือข่ายโรงเรียน ทุกกลุ่มมีส่วนร่วมอย่างเสมอภาคเท่าเทียมกันในการตั้งคำถามและเลือกกิจกรรมเพื่อค้นหาคำตอบ การดำเนินโปรแกรมมีความยืดหยุ่นสูงตามวิถีชีวิตของสมาชิกเครือข่ายโรงเรียน