ทรรศนะของวิตต์เกนสไตน์เกี่ยวกับจิตของสัตว์

Abstract

ปัญหาเรื่องสวัสดิการของสัตว์ (animal welfare) เป็นปัญหาที่ได้รับการถกเถียงอย่างมากในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา เหตุผลหนึ่งที่นำมาอ้างก็คือ การมีอยู่ของจิตของสัตว์ วิตต์เกนสไตน์เป็นนักปรัชญาคนสำคัญซึ่งความคิดของเขา มีอิทธิพลต่อวงการปรัชญาปัจจุบันอย่างมาก เขากล่าวเรื่องจิตของสัตว์เอาไว้แต่ไม่ชัดเจนนัก ดังนั้นวัตถุประสงค์ประการแรกของวิทยานิพนธ์นี้ก็คือ ตีความทรรศนะของวิตต์เกนสไตน์ในเรื่องจิตของสัตว์ หลังจากนั้นจะเป็นการวิจารณ์ทรรศนะของวิตต์เกนสไตน์ที่ตีความได้ ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์ประการที่สองของวิทยานิพนธ์นี้ ผลจากการศึกษาพบว่านักปรัชญาท่านต่างๆ ได้เสนอการตีความทรรศนะของวิตต์เกนสไตน์จาก Philosophical Investigations และ Zettle ดังนี้ โรลลิน (Bernard E. Rollin) จากหนังสือ The Unheeded Cry : Animal Consciousness Animal Pain and Science และเฟรย์ (R.G. Frey) จากหนังสือ Interests and Rights : The Case Against Animals ตีความวิตต์เกนสไตน์จากข้อถกเถียงเรื่องภาษาส่วนตัว (private language argument) อย่างเป็นเอกเทศ ส่วน เดอกราเซีย (David DeGrazia) จากบทความ "Wittgenstein and the Mental Life of Animals" ตีความโดยพิจารณาถึงความสอดคล้องกันของระบบปรัชญาของวิตต์เกนสไตน์โดยรวม ผู้วิจัยเห็นว่าการตีความวิตต์เกนสไตน์จากข้อถกเถียงเรื่องภาษาเฉพาะตัวอย่างเป็นเอกเทศ จะทำให้ข้อสรุปที่ได้ออกนอกกรอบความคิดของวิตต์เกนสไตน์ แนวทางการตีความที่น่าเชื่อถือ จะต้องตีความโดยคำนึงถึงความสอดคล้องกับระบบปรัชญาของวิตต์เกนสไตน์โดยรวม ซึ่งทำให้ได้ข้อสรุปว่าสัตว์สามารถมีความเจ็บปวด อารมณ์ ความเชื่อ และความคิดได้ ในทรรศนะของวิตต์เกนสไตน์ภาษาเป็นศักยภาพที่สัตว์ไม่มี ซึ่งทำให้มันไม่สามารถมีความหวังในสิ่งที่ไม่ได้อยู่ต่อหน้า และไม่มีความคิดในระดับที่ซับซ้อนเช่นในมนุษย์ แม้กระนั้นการทดลองร่วมสมัยเกี่ยวกับสัตว์บางประการ ก็ทำให้น่าเชื่อว่าสัตว์บางชนิดมีศักยภาพทางภาษา