การสร้างสภาวะน่าสบายโดยใช้ประโยชน์จากดินและน้ำ

Abstract

ปัจจุบันผู้ออกแบบภูมิทัศน์มักมุ่งเน้นความสวยงามมากกว่าการใช้ประโยชน์จากสภาพแวดล้อม มาใช้ในการลดอุณหภูมิ ข้อมูลด้านพลังงาน ความร้อน และวัสดุ มีความสำคัญต่อการออกแบบภูมิทัศน์ ดังนั้นเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบสภาพแวดล้อมจากปัจจัย ที่มีอิทธิพลต่อสภาวะน่าสบายที่เกิดจากดินและน้ำ ได้แก่ อุณหภูมิอากาศ ความชื้นสัมพัทธ์ ความเร็วลม อุณหภูมิเฉลี่ยพื้นผิวโดยรอบ และปริมาณรังสีดวงอาทิตย์ โดยการวิจัยมี 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 เก็บข้อมูลอากาศจากสภาพแวดล้อมจริง แบบที่มีร่มเงาและแบบไม่มีร่มเงา กรณีศึกษา ได้แก่ ลานคอนกรีตในร่ม ลานคอนกรีตกลางแจ้ง สนามหญ้ากลางแจ้ง สนามหญ้าใต้ต้นไม้ พื้นดินกลางแจ้ง พื้นดินใต้ต้นไม้ แหล่งน้ำกลางแจ้ง และแหล่งน้ำในร่ม ขั้นตอนที่ 2 วิเคราะห์ผลการทดลอง โดยประเมินผลจำนวนชั่วโมงที่อยู่ภายในเขตสภาวะน่าสบาย ของ Bioclimatic chart ขั้นตอนที่ 3 จำลองสภาพอากาศรายชั่วโมง จากฐานข้อมูลกรุงเทพมหานคร ด้วยสถิติ ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อสภาวะน่าสบายคือ ปริมาณรังสีดวงอาทิตย์ และการระเหยของน้ำ โดยปริมาณรังสีดวงอาทิตย์จะทำให้สภาพแวดล้อมมีอุณหภูมิสูงขึ้น ส่วนการระเหยของน้ำจะทำให้สภาพแวดล้อมมีอุณหภูมิลดลง โดยจาก 8 กรณีศึกษา พบว่าแต่ละบริเวณเข้าสู่เขตสภาวะน่าสบายโดยเรียงตามลำดับจากมากไปหาน้อยคือ บริเวณสระน้ำในร่ม 70.27% บริเวณสนามหญ้าในร่ม 64.86% บริเวณดินในร่ม 59.46% บริเวณสระน้ำกลางแจ้ง 54.05% บริเวณคอนกรีตในร่ม 54.05% บริเวณดินกลางแจ้ง 48.65% บริเวณสนามหญ้ากลางแจ้ง 32.43% และบริเวณคอนกรีตกลางแจ้ง 16.22% รองลงมาตามลำดับ จากผลการวิจัยสรุปว่า แนวทางการออกแบบสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศร้อนชื้นของประเทศไทย ควรจัดให้สภาพแวดล้อมเย็น จากอุณหภูมิเฉลี่ยพื้นผิวโดยรอบ (MRT) สิ่งสำคัญในการจัดสภาพแวดล้อมคือ การจัดสภาพแวดล้อมต้องอยู่ในร่มเงา เพื่อเป็นการลดอุณหภูมิที่เกิดจากรังสีดวงอาทิตย์ เมื่อสภาพแวดล้อมเย็นลง จะทำให้อุณหภูมิเย็นลงด้วย และควรใช้การระเหยของน้ำช่วยในการปรับสภาพแวดล้อมให้เย็นลง และในการจัดสภาพแวดล้อมไม่ควรจัดให้เป็นพื้นที่กลางแจ้งหรือไม่มีร่มเงา เนื่องจากสภาพแวดล้อมที่เป็นพื้นที่กลางแจ้ง เช่น ลานดินลานแจ้งและลานคอนกรีต จะทำให้อุณหภูมิสภาพแวดล้อมสูงขึ้น