แลกติกแอซิดแบคทีเรียที่ใช้เป็นโพรไบโอติกสำหรับปลากะพงขาว Lates calcarifer : รายงานฉบับสมบูรณ์

Abstract

การแยกแลกติกแอซิดแบคทีเรียจากทางเดินอาหารของปลากะพงขาว เพื่อคัดเลือกแบคทีเรียที่มีสมบัติเป็นโพรไบโอติก ด้วยเทคนิค well agar diffusion ผลพบว่า มี 5 ไอโซเลต (กำหนดให้เป็น LAB-1 - LAB-5) ที่สามารถยับยั้งการเจริญของ Aeromonas hydrophila แบคทีเรียก่อโรคในปลาได้ ผลการวิเคราะห์ปริมาณองค์ประกอบในอาหารผสมแบบเปียก พบว่า ปริมาณสารอาหารต่างๆ ในอาหารมีเพียงพอกับความต้องการของปลากะพงขาว ยกเว้นปริมาณไขมันที่ต่ำเกินไป ความเข้มข้นของ A. hydrophila ที่ทำให้ปลาตาย 50% (LC50) หลังจากที่ปลาได้รับเชื้อแล้ว 72 ชั่วโมง มีค่าเท่ากับ 7.76 log10 เซลล์/มล. และที่ 96 และ 120 ชั่วโมง มีค่าเท่ากับ 7.47 และ 7.26 log10 เซลล์/มล. ตามลำดับ ผสมอาหารกับแต่ละไอโซเลตที่คัดแยกได้ให้มีความเข้มข้น 107 เซลล์/กรัมอาหาร นำมาเลี้ยงกับปลากะพงในตู้กระจก พบว่า มีเพียง LAB-4 เท่านั้น ที่มีการเสริมการเจริญเติบโตของปลาและต้านโรคที่เกิดจาก A. hydrophila ได้อย่างมีนัยสำคัญ (p<0.05) และเมื่อเลี้ยงปลากะพงขาวในกระชัง โดยใช้ LAB-4 ผสมในอาหารปลาโดยใช้ความเข้มข้น 105 และ 107 เซลล์/กรัมอาหาร พบว่า ทุกกลุ่มทดลองมีอัตราการรอดชีวิต การเจริญเติบโตและความสามารถในการต้านโรคที่เกิดจาก A. hydrophila ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (p>0.05) สามารถตรวจพบ LAB-4 ในลำไส้ของปลากะพงขาวทั้ง 2 กลุ่มทดลองและไม่พบ LAB-4 ในกลุ่มควบคุม ปลากะพงขาวที่ตายหลังจากการเหนี่ยวนำให้เกิดโรคด้วย A. hydrophila แสดงวิการของโรคอย่างชัดเจนและสามารถตรวจพบ A. hydrophila ในเนื้อเยื่อของปลาที่ตายด้วยเทคนิคทาง Immunohistochemistry พิสูจน์เอกลักษณ์ของ LAB-4 ด้วยการตรวจสอบรูปร่าง ลักษณะ ปริมาณกรดแลกติกด้วยเทคนิค HPLC และตรวจสอบสมบัติบางประการทางชีวเคมี รวมทั้งการหาลำดับนิวคลีโอไทด์บริเวณ 16S rDNA เพื่อใช้เทียบเคียงกับลำดับนิวคลีโอไทด์บริเวณ 16S rDNA ของ Weissella confusa ที่มีรายงานใน Genbank พบว่า ลำดับนิวคลีโอไทด์ของ LAB-4 มีความใกล้เคียงกับ Weissella sp.