บทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาเมืองน่าอยู่ : กรณีศึกษาเขตเทศบาลนครเชียงราย

Abstract

ศึกษาบทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการพัฒนาเมืองน่าอยู่ของเขตเทศบาลนครเชียงราย ผ่านโครงการพัฒนาชุมชนแออัดเป็นชุมชนเข้มแข็งแบบยั่งยืนเชิงบูรณาการ (Heart land) ใน 3 ชุมชนนำร่อง คือ ชุมชนราชเดชดำรง ชุมชนดอยทอง และชุมชนวัดพระแก้ว โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ดำเนินการเก็บข้อมูลโดยการศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์เจาะลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ และจากการตอบแบบสอบถามของชาวบ้านร่วมด้วย ผลการศึกษาพบว่า เทศบาลนครเชียงรายในฐานะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้เข้าไปดำเนินการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน โดยให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมตั้งแต่เริ่มต้นโครงการ ด้วยการค้นหาสาเหตุและวิเคราะห์ปัญหาร่วมกันภายในชุมชนจนนำไปสู่การสร้างกิจกรรม และผลักดันให้ประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาทุกขั้นตอนของการดำเนินงาน ใช้ทุนทางสังคมเป็นตัวเชื่อมประสานให้คนในชุมชนเข้ามาร่วมกิจกรรม เช่น กลุ่มแกนนำ ความสัมพันธ์ของคนในชุมชน และวัด เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการมีส่วนร่วม รวมทั้งเทศบาลและหน่วยงานที่เข้าร่วมดำเนินงานในเชิงรุก ร่วมทำกิจกรรมกับชุมชนในฐานะของการเป็นพี่เลี้ยงที่เข้าไปมีบทบาทต่างๆ ทั้งการเป็นผู้นำ ผู้ประสาน ผู้สนับสนุน ผู้ให้ความรู้ ผู้ให้คำปรึกษาแนะนำ และเป็นผู้ตาม และให้องค์กรหรือหน่วยงานต่างๆ เข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาเชิงบูรณาการร่วมกัน และจากการศึกษาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาเมืองน่าอยู่ พบว่า ประชาชนได้เข้ามามีส่วนร่วมในโครงการถึง 76.67% โดยได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการดำเนินงานในระดับที่มาก และมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ในระดับปานกลาง ส่วนการเข้ามามีส่วนร่วมในการคิด การตัดสินใจและวางแผน และการติดตามและประเมินผลของประชาชนยังอยู่ในระดับที่น้อย จากการดำเนินงานดังกล่าว ทำให้โครงการประสบความสำเร็จ สามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นภายในชุมชนได้ดี สภาพแวดล้อมในชุมชนเปลี่ยนแปลงมีความสะอาดและมีความเป็นระเบียบเรียบร้อยมากขึ้น เกิดความน่าอยู่ และชาวบ้านมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันมากขึ้น