การจัดทำแผนป้องกันและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟของอาคารสำนักงานที่เป็นอาคารสูง บริเวณศูนย์กลางธุรกิจ กรุงเทพมหานคร

Abstract

กรุงเทพมหานครเป็นเมืองหลวงที่มีอาคารสูงอยู่หนาแน่นโดยเฉพาะในย่านศูนย์กลางธุรกิจ (Central business district ; CBD.) ซึ่งอาคารสูงในย่านศูนย์กลางธุรกิจนี้ ส่วนใหญ่เป็นอาคารสำนักงานประเภทอาคารสูงทั้งสิ้น ดังนั้นหากเกิดอุบัติภัยอัคคีภัยเกิดขึ้น ทำให้เกิดความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน ของผู้ประกอบการในอาคารอย่างมหาศาล ดังเช่นที่เกิดเหตุการณ์ที่ผ่านมา ดังนั้น การป้องกันและระงับอัคคีภัยมีความสำคัญอย่างยิ่งที่ต้องจัดทำให้เป็นแบบแผน เพื่อการเหมาะสมในการใช้งานในอาคารนั้นๆ ในปัจจุบันนั้น มีกฎหมายกำหนดไว้หลายฉบับในการกำหนดให้มีการจัดทำแผนป้องกันและระงับอัคคีภัยในสถานประกอบการต่างๆ กำหนดควบคุมอาคารเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอัคคีภัย และแผนระงับอัคคีภัยในขณะเกิดอัคคีภัย รวมทั้งการบรรเทาสาธารณภัยเมื่อเกิดอัคคีภัยแล้ว ซึ่งในแต่ละอาคารได้จัดทำแผนป้องกันและอพยพหนีไฟตามแต่ละอาคารนั้นๆ โดยผู้จัดทำแผนป้องกันและฝึกซ้อมหนีไฟมีความหลากหลายในการประกอบอาชีพ ทำให้แผนมีความแตกต่างและหลากหลายตามความรู้และประสบการณ์ของผู้จัดทำ การวิจัยครั้งนี้จึงได้ศึกษา แบบแผนของการป้องกันและการฝึกซ้อมอพยพหนีไฟว่ามีแบบแผนอย่างไร และทำโดยใคร เพื่อนำมาวิเคราะห์ถึงแผนในแต่ละอาคารว่ามีความสัมพันธ์กันมากน้อยอย่างไร ผู้ใช้แผนควรมีความเข้าใจในแผนที่ใช้ ดังนั้น อาคารต่างๆ ควรมีแผนป้องกันและฝึกซ้อมหนีไฟ โดยเฉพาะในอาคารสำนักงานประเภทอาคารสูง ที่มีผู้คนทำงานอยู่มากควรมีแผนเหมาะสมเฉพาะในแต่ละอาคารนั้นๆ โดยผู้วิจัยเลือกอาคารกรณีศึกษา 11 อาคาร ซึ่งแบ่งได้ 2 ประเภท ได้แก่1) อาคารสำนักงานอย่างเดียว ก่อนและหลังกฎหมายควบคุมอาคารฉบับที่ 33 ปี พ.ศ. 2535 2) อาคารสำนักงานประเภทอาคารสำนักงานผสมธุรกิจการค้า ก่อนและหลังกฎหมายควบคุมอาคาร ฉบับที่ 33 ปี พ.ศ. 2535 เนื่องจากกฎหมายควบคุมอาคารฉบับที่ 33 ปี 2535 ได้มีการกำหนดกฎหมายเกี่ยวกับอาคารประเภทอาคารสูง ตั้งแต่ 23 เมตรขึ้นไป จากการศึกษาพบว่า แต่ละอาคารผู้จัดทำแผนป้องกันและระงับอัคคีภัยแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) ผู้บริหารอาคารเป็นผู้จัดทำแผน 2) ผู้บริหารอาคารร่วมกับผู้เชี่ยวชาญเป็นจัดทำแผน 3) ผู้บริหารอาคารร่วมกับนักดับเพลิงเป็นผู้จัดทำแผน ซึ่งการจัดทำแผนป้องกันและระงับอัคคีภัยทุกอาคาร และแบ่งเป็น 3 ระยะคือ 1) ก่อนเกิดเหตุเพลิงไหม้ 2) ขณะเกิดเหตุเพลิงไหม้ 3) หลังเหตุเพลิงไหม้สงบลงแล้ว ซึ่งแต่ละอาคารมีลักษณะแผนป้องกันและฝึกซ้อมอพยพหนีไฟ ที่แตกต่างกันตามผู้จัดทำแผนในอาคารนั้นๆ