ระบบบัญชีขององค์การเภสัชกรรม

Abstract

องค์การเภสัชกรรม เป็นรัฐวิสาหกิจของรัฐบาลที่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมโดยมีวัตถุประสงค์ในการดำเนินงานเพื่อการผลิตและจำหน่ายซึ่งเวชภัณฑ์ที่มีคุณภาพและราคาที่เหมาะสมแก่ประชาชน ตลอดจนการสะสมยาไว้ใช้ในยามคับขัน อย่างไรก็ตามเนื่องจากรัฐบาลเห็นว่ายาเป็นสิ่งจำเป็นต่อสุขภาพและอนามัยของประชาชน จึงสนับสนุนให้มีการค้ายาอย่างเสรี ซึ่งยังผลให้มีสภาวะการณ์แข่งขันในเชิงการค้าอย่างเต็มที่ ดังนั้น การมีระบบบัญชีที่เหมาะสมจะทำให้ฝ่ายบริหารสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการควบคุมการปฏิบัติงานและการตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ที่จะเสนอระบบบัญชีที่ให้ข้อมูลทางบัญชีและการเงินที่ถูกต้อง และทันต่อเหตุการณ์ เพื่อประโยชน์ในการตัดสินใจของฝ่ายบริหารในการที่จะควบคุมปรับปรุงการดำเนินงานและวางแผนในอนาคต เนื่องจากองค์การเภสัชกรรมทำการผลิตและจำหน่ายเวชภัณฑ์แก่โรงพยาบาลทั้งของรัฐบาลและเอกชน คลินิก ตลอดจนประชาชนทั่วไป และทำการสั่งซื้อยาแทนหน่วยพยาบาลของราชการตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุข รายการทางบัญชีและการเงินที่เกิดขึ้นจึงมีมาก ดังนั้นจึงต้องมีการควบคุมและบันทึกข้อมูลให้ถูกต้องและทันเหตุการณ์ จากการศึกษาถึงขั้นตอนการปฏิบัติงานทางเดินของเอกสารในการขายและซื้อ รับและจ่ายเงิน การควบคุมเงินเดือนค่าแรงและสินทรัพย์ประจำพบว่า ผังการจัดองค์การขององค์การเภสัชกรรมในส่วนที่เกี่ยวกับการควบคุมสินค้าไม่เหมาะสม การบันทึกบัญชีล่าช้า และมิได้ใช้ประโยชน์จากข้อมูล หรือเอกสารที่มีอยู่เพื่อการบันทึกข้อมูลที่รวดเร็วขึ้น เพื่อการควบคุมที่มีประสิทธิภาพขึ้น จึงเสนอแนะให้มีการจัดตั้งแผนกบัญชีสินค้า เพื่อควบคุมเคลื่อนไหวของสินค้า ส่วนการบันทึกข้อมูลทางบัญชีได้เสนอให้มีเอกสารทางบัญชีที่จำเป็นเพื่อการบันทึกข้อมูลได้ถูกต้องรวดเร็ว ประหยัดค่าใช้จ่าย ขณะเดียวกันก็มีการควบคุมภายในที่มีประสิทธิภาพ นอกจากนั้นยังได้ศึกษาถึงกรรมวิธีการผลิต การรวบรวมต้นทุนการผลิตเพื่อวัดผลการดำเนินงานขององค์การเภสัชกรรม ซึ่งพบว่าหลักเกณฑ์ในการคำนวณต้นทุนนั้นยังไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมของต้นทุนตามลักษณะงานที่ต้นทุนเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้อง จึงได้เสนอแนะให้ใช้ระบบบัญชีต้นทุนโดยประมาณที่มีอัตราการจัดสรรค่าใช้จ่ายโรงงานอย่างมีหลักเกณฑ์ ทั้งนี้เพื่อสามารถเปรียบเทียบกับต้นทุนที่เกิดขึ้นจริงได้ว่าแตกต่างกันจากต้นทุนที่คาดว่าจะเป็นเท่าใด พร้อมทั้งการเสนอรายงานแก่ฝ่ายบริหารถึงสาเหตุของความแตกต่างเพื่อใช้ในการควบคุมต้นทุน วางแผนและตัดสินใจนอกจากนั้นการที่จะใช้ระบบบัญชีต้นทุนโดยประมาณให้ได้ผล จะต้องมีการแก้ไขต้นทุนที่แสดงไว้ในบัตรต้นทุนการผลิตยาและเวชภัณฑ์ให้ใกล้เคียงกับต้นทุนที่เกิดขึ้นจริงเมื่อภาวะเศรษฐกิจเปลี่ยนแปลงไปทั้งนี้เพื่อความถูกต้องในการตีราคาสินค้าคงเหลือ ณ วันสิ้นปีงบประมาณ