การป้องกันน้ำท่วมและการจัดระบบคลองระบายน้ำ ภายในบริเวณเมืองเก่าสุโขทัย

Abstract

สุโขทัยเก่าเป็นเมืองหลวงเก่าที่สำคัญเมืองหนึ่งของประเทศไทยในสมัยเมื่อ 7 ศตวรรษที่ผ่านมา พื้นที่ภายในตัวเมืองส่วนใหญ่มีโบราณสถานซึ่งถูกรักษาเอาไว้ให้อยู่ในสภาพที่ดี ตั้งอยู่เป็นจำนวนมาก รัฐบาลไทยได้มีนโยบายที่จะบูรณะเมืองเก่าแห่งนี้ให้เป็นอุทยานประวัติศาสตร์แห่งชาติ แต่อุทกภัยที่อาจเกิดขึ้นในสุโขทัยเก่านี้เป็นเหตุการณ์ธรรมชาติที่สำคัญอันอาจจะก่อให้เกิดการเสียหายแก่โบราณสถานของชาติได้ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีระบบการป้องกันน้ำท่วมที่ดีเพื่อแก้ไขปัญหาอันนี้ จากการศึกษาและวิเคราะห์มาแล้วพบว่าปริมาณที่จะไหลบ่ามาท่วมภายในบริเวณสุโขทัยเก่าส่วนใหญ่เป็นน้ำหลากผิวดิน ซึ่งเกิดจากการที่มีฝนตกหนักเหนือบริเวณที่ลาดเชิงเขาของเทือกเขาทางด้านทิศตะวันตกของเมืองและภายในตัวเมืองสุโขทัยเก่าเอง เนื่องจากมิได้เคยมีการศึกษาทางด้านอุทกวิทยาของบริเวณสุโขทัยเก่ามาก่อนเลย ดังนั้นในการวิจัยนี้จึงมุ่งที่จะคาดคะเนน้ำหลากที่อาจเกิดขึ้นจากพายุฝนที่อาจเกิดขึ้น โดยใช้วิธีของรูปหน่วยไฮโดรกราฟฉับพลันแล้วแปลงค่ามาเป็นรูปไฮโดรกราฟน้ำหลากที่อาจเกิดขึ้น เพื่อใช้ในการออกแบบระบบป้องกันน้ำท่วม ระบบป้องกันน้ำท่วมที่สุโขทัยเก่าตามการวิจัยนี้ ใช้วิธีการกักเก็บและระบายน้ำออกสู่คลองธรรมชาติที่อยู่ใกล้ตัวเมืองมากที่สุด เนื่องจากภายในตัวเมืองมีโบราณวัตถุกระจายอยู่ทั่วไป การขุดคลองและแหล่งเก็บน้ำที่สุโขทัยเก่าส่วนใหญ่จึงเป็นการขุดลอกของเดิมซึ่งตื้นเขินแล้วให้มีประสิทธิภาพในการกักเก็บน้ำเพิ่มขึ้นเท่านั้น เพราะถ้าหากทำการขุดที่บริเวณอื่นอาจจะทำความเสียหายแก่โบราณวัตถุได้ การระบายน้ำออกจากบริเวณเมืองเพื่อป้องกันน้ำท่วมนั้น ได้จัดให้น้ำที่มีปริมาณมากเกินขีดความสามารถของแหล่งเก็บน้ำถูกระบายไปตามคลองระบายน้ำแล้วให้หลากล้นผ่านทางฝายน้ำล้นออกสู่คลองธรรมชาติทางทิศตะวันออกของเมือง และนอกจากนี้ยังได้สร้างคันดินโดยรอบตัวเมืองเพื่อทำหน้าที่สกัดกั้นน้ำหลากจากภายนอกเมืองไม่ให้ไหลบ่าเข้ามาท่วมภายในบริเวณตัวเมืองอีกด้วย