การศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมของการทรุดตัวของพื้นดิน ในกรุงเทพมหานคร : รายงานการวิจัย

Abstract

โครงการ "การศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อมจาการทรุดตัวของพื้นดินในพื้นที่กรุงเทพมหานคร" เป็นการศึกษาลักษณะของการทรุดตัวของพื้นดินในพื้นที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยาครอบคลุมพื้นที่โครงการประมาณ 650 ตารางกิโลเมตร ซึ่งผลของการศึกษาพบว่าในช่วงกว่า 20 ปีที่ผ่านมาพื้นที่ในโครงการบางส่วนมีการทรุดตัวประมาณ 1.0 เมตรเป็นผลจากการสูบน้ำใต้ดิน โดยในอดึตเมื่อระบบการประปามีการจ่ายน้ำไม่ทั่วถึงจึงมีการสูบน้ำมาใช้ทั้งในส่วนของภาครัฐบาลและเอกชนต่อมาเมื่อมีการศึกษาและตรวจสอบอัตราการทรุดตัวของพื้นดินที่มีอัตราที่สูงมาก ทำให้ต้องมีมาตราการในการลดและควบคุมการสูบน้ำใต้ดินไม่ว่าจะเป็นบ่อของทั้งภาครัฐบาลและเอกชนเป็นผลให้ปริมาณการสูบน้ำลดน้อยลงแต่จนถึงปัจจุบันก็ยังมีการสูบน้ำใต้ดินอยู่บ้าง การลดปริมาณการสูบน้ำนี้เองเป็นผลให้อัราการทรุดตัวของพื้นดินลดลง แต่ผลกระทบที่เกิดจากการทรุดตัวของพื้นดินได้ก่อให้เกิดปัญหาด้านสภาวะแวดล้อมอย่างต่อเนื่องไม่ว่าด้านวิศวกรรมหรือด้านอื่น ๆ โดยเฉพาะในส่วนที่ต้องมีการป้องกันและแก้ไขปัญหาน้ำท่วม เพราะเมื่อแผ่นดินทรุดระดับของพื้นดินก็จะลดตามทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในทิศทางการไหลของน้ำซึ่งในอดีตเคยไหลลงสู่แม่น้ำแต่ปัจจุบันกลับไหลย้อนลงสู่พื้นที่ต่ำในเมืองและน้ำในแม่น้ำก็ไหลเอ่อท่วมเข้าสู่บริเวณเมือง การป้องกันและแก้ไขปัญหาที่เกิดจากการทรุดตัวของพื้นดินใช้งบประมาณที่สูงมาก ดังเช่นโครงการป้องกันและแก้ไขปัญหาน้ำท่วมสำหรับพื้นที่โครงการอันประกอบด้วยทั้งการใช้สิ่งก่อสร้างและไม่ใช้สิ่งก่อสร้าง โดยค่าใช้จ่ายตามการคำนวณในปี พ.ศ. 2539 จะมีมูลค่าเกินหนึ่งแสนล้านบาท สำหรับโครงการต่าง ๆ ของระบบสาธารณูปโภคและสาธารณูปการการออกแบบเพื่อการก่อสร้างก็ต้องเผื่อการทรุดัวของพื้นดินซึ่งก็หมายถึงการเพิ่มต้นทุนค่าก่อสร้าง และถ้าเป็นถนนก็ต้องสร้างให้สูงกว่าระดับน้ำท่วมซึ่งกลายเป็นผลกระทบต่อประชาชนที่อยู่ตามริมถนนที่จมอยู่ต่ำกว่าระดับถนนและประสบปัญหาน้ำท่วมขังเพิ่มขึ้น รัฐบาลจึงจำเป็นที่จะต้องมีมาตรการต่าง ๆ ที่ชัดเจนในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการทรุดตัวของพื้นดินที่ชัดเจน เช่น การงการสูบน้ำบาดาล การจัดการใช้ที่ดิน การให้ความรู้แก่ประชาชน เป็นต้น