การวิเคราะห์แบบ SWOT เกี่ยวกับทัศนคติต่อพุทธศาสนาและการรักษาทางจิตเวชของจิตแพทย์ไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทัศนคติของจิตแพทย์เกี่ยวกับจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค ของการนำพุทธศาสนาเข้ามาประยุกต์เป็นส่วนหนึ่งของการรักษาทางจิตเวช ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ประชากรที่ทำการศึกษา คือ จิตแพทย์ในประเทศไทย จำนวน 22 คน ที่ปฏิบัติงานในสถานพยาบาลทั้งในกรุงเทพฯ และ ต่างจังหวัด เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการถอดเทปจากเครื่องบันทึกเสียงแบบคำต่อคำ และนำความคิดเห็นจากการสัมภาษณ์ทั้งหมดมาวิเคราะห์ในรูปแบบของการบรรยาย อิงทฤษฎี SWOT Analysis (จุดแข็ง-จุดอ่อน-โอกาส-อุปสรรค) ผลการวิจัยพบว่า จิตแพทย์ส่วนมากเห็นว่าจุดแข็งของการนำพุทธศาสนาเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาทางจิตเวช คือ เป็นสิ่งที่คนไทยศรัทธา ง่ายต่อการพูดคุย ทำความเข้าใจ ในด้านจุดอ่อน จิตแพทย์ส่วนมากเห็นว่ามาจากการที่ผู้นำไปใช้ยังไม่มีความรู้ในเรื่องพุทธศาสนาละเอียด ลึกซึ้งพอ อาจทำให้เป็นปัญหาในการนำไปปรับใช้รักษา ในด้านโอกาส จิตแพทย์ส่วนมากเห็นว่า สิ่งที่จะเป็นโอกาสในการพัฒนาอย่างเป็นรูปธรรมคือ การนำมาพัฒนาตัวจิตแพทย์และมีการเปิดอบรม จัดตั้งจิตบำบัดแนวพุทธ ในด้านสุดท้ายคือ ด้านอุปสรรค จิตแพทย์ส่วนมากเห็นว่า อุปสรรคที่เกี่ยวข้องคือ รูปแบบภาษา(บาลี) ที่ยากต่อการสื่อสาร และศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมของผู้ที่สนใจ ทั้งยังไม่มีแนวทางที่ชัดเจนในการนำจิตบำบัดแนวพุทธมาใช้อย่างเป็นมาตรฐาน และ เป็นสากล สรุปผลพบว่า การนำพุทธศาสนาเข้ามาประยุกต์ใช้เป็นส่วนหนึ่งของการรักษาทางจิตเวช เป็นสิ่งที่มีประโยชน์ เหมาะแก่การนำไปผสมผสานกับวิธีทางการแพทย์ในการรักษาคนไข้ และยังสามารถประยุกต์หลักธรรมมาเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต และ พัฒนาจิตผู้บำบัดให้สูงและละเอียดขึ้น จึงเป็นวิธีการรักษาที่ควรส่งเสริมให้มีการพัฒนาต่อไป