Please use this identifier to cite or link to this item: https://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/38995
Title: ละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช
Other Titles: Nakhon Si Thammarat female court dance
Authors: สะวรรณยา วัยวัฒน์
Advisors: สุรพล วิรุฬห์รักษ์
Other author: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. บัณฑิตวิทยาลัย
Advisor's Email: [email protected]
Subjects: นครศรีธรรมราช, เจ้าพระยา
ระย่อ ณ สงขลา, 2443-2535
ทองทรัพย์ จันทราทิพย์, 2433-2536
เขียวหวาน วัชรกาญจน์, 2406-2496
พันธรักษ์ราชเดช, พล.ต.ต., ขุน, 2446-2549
ประเสริฐ คิดดี, 2471-
ธงไชย ไพรพฤกษ์, 2500-
ราตรี เยี่ยมแสง, 2485-
ชอบ บุญกาญจน์ 2440-2532
ชุลี บุญกาญจน์, 2476-
สงวน สุวรรณสมพงศ์, 2472-
ละครใน -- ไทย -- นครศรีธรรมราช
การรำ -- ไทย -- นครศรีธรรมราช
บทละครไทย
นักดนตรีไทย
Women in the theater -- Thailand
Women dancers -- Thailand
Folk dancing, Thai
Folk drama, Thai
Issue Date: 2539
Publisher: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Abstract: ศึกษาวิวัฒนาการ รูปแบบและองค์ประกอบละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช ซึ่งองค์ประกอบในการแสดงประกอบด้วย วัตถุประสงค์ในการแสดง โอกาสที่แสดง สถานที่ในการแสดง เรื่องที่แสดง เครื่องแต่งกาย เครื่องดนตรี และลักษณะวิธีการรำ ผลการศึกษาได้จากการรวบรวมข้อมูล การสัมภาษณ์ การสังเกต และการสาธิตท่ารำจากผู้ที่สืบทอดท่ารำ มาจากศิลปินละครในวังเจ้าพระยานครศรีธรรมราช ผลจากการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ทราบว่าละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช มีรูปแบบลักษณะและองค์ประกอบเช่นเดียวกับละครผู้หญิงของหลวง เนื่องด้วยเมืองนครศรีธรรมราชมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับทางเมืองหลวง ในสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรีถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เริ่มตั้งแต่เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (หลวงนายสิทธิ หนู) ได้ถวายธิดาทำราชการในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี จากนั้นจึงมีความสัมพันธ์แลกเปลี่ยนด้านการแสดงกันมาโดยตลอด เมืองนครศรีธรรมราชได้ส่งการแสดงมาร่วมเฉลิมฉลองในกรุงธนบุรีด้วย นอกจากนี้ยังมีการส่งครูละคร เครื่องแต่งกายละครมายังเมืองนครศรีธรรมราช หรือเมื่อมีงานสำคัญในเมืองหลวง ละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราชได้มีโอกาสร่วมแสดงในงานนั้น จึงสันนิษฐานได้ว่าละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช น่าจะมีรูปแบบองค์ประกอบเช่นเดียวกับละครผู้หญิงของหลวง โดยมีจุดมุ่งหมายในการแสดงเพื่อประดับอิสริยยศ คู่บารมีแก่เจ้าพระยานครศรีธรรมราช เพื่อรับเสด็จพระเจ้าแผ่นดิน ต้อนรับชาวต่างชาติ เพื่อความบันเทิงภายในวัง และเพื่อเฉลิมฉลองเมื่อมีงานสำคัญ เรื่องที่แสดงในชั้นแรกจะแสดง 3 เรื่องดัวยกันคือ รามเกียรติ์ อิเหนา อุณรุท และสันนิษฐานว่าอาจเล่นเรื่องอื่นอีกในชั้นหลัง หลักฐานด้านเครื่องแต่งกายที่ปรากฎอยู่ในปัจจุบัน สันนิษฐานได้ว่า ละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราชแต่งกายแบบยืนเครือง พระ-นาง วงดนตรีที่ใช้ในการแสดงน่าจะเป็นวงปี่พาทย์ จากการเทียบเคียงท่ารำเพลงแม่บทใหญ่กับแม่บทเมืองนครพบว่า มีท่ารำที่เหมือนกัน 4 ท่า และจากการเทียบเคียงท่ารำเพลงแม่บทเล็กกับแม่บทเมืองนคร พบว่ามีท่ารำที่เหมือนกัน 12 ท่า สันนิษฐานว่าแม่บทใหญ่ แม่บทเล็ก และแม่บทเมืองนครน่าจะมาจากสายตระกูลเดียวกัน ละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช หมดไปพร้อมกับตำแหน่งเจ้าเมือง ในสมัยรัชกาลที่ 5 แต่ยังคงหลงเหลือหลักฐานอยู่บางส่วน ซึ่งน่าจะได้สืบค้นไว้เป็นหลักฐานของวงการนาฏยศิลป์ไทยสืบไป
Other Abstract: Studies the development, style and performance elements of the female dance drama of the Governors of Nakon Si Thammarat during King Taksin to King Rama V periods. The findings are gleaned from documents, interviewing, and observing the dance demonstrations of those who received the knowledge from the early period. The research finds that this dance drama is similar to that of the court of Thonburi and Bangkok of the same period, since Nakon Si Thammarat, Thonburi and Bangkok had a very close relations. The intermarriages, the exchanges of performances and dance teachers, and costumes brought about the similarity between the three places. This female dance drama indicated the prestigious status of the court of Nakon Si Thammarat. It was used to entertain very important guests, the court people, and to celebrate the auspicious occasions. The plays probably comprised Ramakien, Inao, and Unnarut : Later, other plays were added. Its costumes and music showed the similarity to those of the early Bangkok Style. Remmants of the dance confirm the similarity between the two courts since many dance gestures are nearly the same. Female dance drama of Nakon Si Thammarat disappeared with the elimination of the court of Nakon Si Thammarat during King Rama V. However, some materials are still remain for researching as one of the historical records in Thai dance
Description: วิทยานิพนธ์ (ศศ.ม.)--จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2539
Degree Name: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level: ปริญญาโท
Degree Discipline: นาฏยศิลป์ไทย
URI: http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/38995
ISBN: 9746354418
Type: Thesis
Appears in Collections:Grad - Theses

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Sawanya_wa_front.pdf785.04 kBAdobe PDFView/Open
Sawanya_wa_ch1.pdf765.42 kBAdobe PDFView/Open
Sawanya_wa_ch2.pdf1.19 MBAdobe PDFView/Open
Sawanya_wa_ch3.pdf3.53 MBAdobe PDFView/Open
Sawanya_wa_ch4.pdf3.51 MBAdobe PDFView/Open
Sawanya_wa_ch5.pdf724.44 kBAdobe PDFView/Open
Sawanya_wa_back.pdf4.12 MBAdobe PDFView/Open


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.