การจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ในห้องสมุดมหาวิทยาลัย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ในห้องสมุดมหาวิทยาลัยในด้านนโยบาย งบประมาณ การคัดเลือก วิธีการจัดหา ตลอดจนปัญหาที่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยประสบในการจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ รวมถึงวิเคราะห์หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยจัดหาในด้านภาษา ประเภท และสาขาวิชา

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากหัวหน้าห้องสมุด หรือบรรณารักษ์ผู้รับผิดชอบการจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ในห้องสมุดมหาวิทยาลัย รวมทั้งสิ้น 105 แห่ง ได้รับแบบสอบถามกลับคืนมาจำนวน 94 ชุด (ร้อยละ 89.52)

ผลการวิจัยพบว่า ห้องสมุดมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่มีการกำหนดนโยบายที่ใช้ในการพิจารณาคัดเลือกหนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบไม่เป็นลายลักษณ์อักษร และใช้เงินรายได้ของมหาวิทยาลัยในการจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ โดยห้องสมุดทุกแห่งใช้เกณฑ์เนื้อหาสอดคล้องกับหลักสูตรการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัยใช้ในการคัดเลือกหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และใช้การเสนอแนะจากผู้ใช้ โดยเป็นการเสนอแนะจากอาจารย์/นักวิจัย เป็นวิธีในการคัดเลือกหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ นอกจากนั้น ห้องสมุดมหาวิทยาลัยยังใช้การทดลองใช้หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เป็นคู่มือ/แหล่งในการคัดเลือกอีกด้วย ในด้านวิธีการจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ห้องสมุดมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ใช้วิธีการจัดซื้อหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ผ่านตัวแทนจำหน่ายในประเทศ โดยคัดเลือกแหล่งที่จัดซื้อที่มีให้ทดลองใช้บริการ ห้องสมุดส่วนใหญ่ทำการเชื่อมโยงหนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบได้เปล่าจากหน่วยงานราชการ/รัฐวิสาหกิจ และห้องสมุดมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ไม่มีการผลิตหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เอง

สำหรับปัญหาที่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยประสบในการจัดหาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ พบว่า ห้องสมุดมหาวิทยาลัยประสบปัญหา 2 ระดับ คือ ระดับปานกลาง และระดับน้อย โดยปัญหาที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ แหล่งที่ให้เปล่ามีน้อย

การวิเคราะห์หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยจัดหา พบว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์จำนวนเกือบทั้งหมดที่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยจัดหาเป็นภาษาอังกฤษ ประเภทฐานข้อมูลหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และมีเนื้อหาอยู่ในสาขาวิชามนุษยศาสตร์