เหตุผลการฝากขายบ้านและรูปแบบบ้านใหม่ของผู้อยู่อาศัยบ้านเดี่ยว: กรณีศึกษาผู้ฝากขายบ้านมือสองผ่านบริษัท บี.ซี.พี. เฮ้าส์ซิ่ง จำกัด

Abstract

ลักษณะการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยแต่ละชนชาติมีความแตกต่างกัน เช่นในสังคมตะวันตกการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยจะเปลี่ยนไปตามลักษณะของครอบครัว โดยในช่วงชีวิตที่ครอบครัวมีขนาดเล็ก เช่น อยู่อาศัยตัวคนเดียวหรือสองคน รูปแบบที่อยู่อาศัยที่เลือกอาศัยจะเป็นรูปแบบหอพัก อพาร์ทเม้นต์ แต่เมื่อสมาชิกในครอบครัวมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นก็จะมีความต้องการที่อยู่อาศัยที่มีขนาดใหญ่ขึ้น เช่น บ้านเดี่ยว ซึ่งแตกต่างกับการเปลี่ยนแปลงที่พบในสังคมตะวันออกเช่นในเมืองไทยที่จะเลือกอยู่อาศัยโดยติดทำเลและภูมิลำเนาเพราะลักษณะครอบครัวไทยที่เป็นครอบครัวขยายมีการพึ่งพาอาศัยกันในระบบเครือญาติ ซึ่งผู้วิจัยได้ทำการศึกษาเบื้องต้นพบว่าในตลาดบ้านมือสองนั้น บ้านเดี่ยวเป็นสินค้าที่มีจำนวนฝากขายมากที่สุดสะท้อนให้เห็นการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยในสังคมไทย ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยของผู้อยู่อาศัยบ้านเดี่ยว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากลุ่มผู้เป็นเจ้าของบ้านเดี่ยวที่มีระดับราคาตั้งแต่ 4 ล้านบาทขึ้นไปในโครงการของบริษัทแลนด์แอนเฮ้าส์และควอลิตี้เฮ้าส์ โดยจะศึกษาเหตุผลขายบ้าน ประเภทที่อยู่ใหม่ที่เลือก และเหตุผลที่ใช้ในการเลือกที่อยู่อาศัยแห่งใหม่ เพื่อหาแนวโน้มสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ผลการศึกษาพบว่าเหตุผลการเปลี่ยนแปลงที่อยู่ที่พบมากที่สุดคือ ปัญหาด้านกายภาพที่อยู่อาศัยและปัญหาด้านการเดินทางที่ 52% โดยพบว่าผู้ที่ต้องการที่อยู่ใหญ่ขึ้นส่วนมากเป็นครอบครัวขยาย จึงย้ายไปอยู่บ้านเดี่ยวที่มีพื้นที่และบริเวณกว้างขึ้น ขณะที่กลุ่มที่ต้องการที่อยู่เล็กลงนั้นมีผู้อยู่อาศัยไม่เกิน 3 คน และมีข้อจำกัดด้านเศรษฐกิจทั้งจากการหย่าร้างและค่าใช้จ่ายบุตรที่เพิ่มขึ้นจึงย้ายไปอยู่ที่อยู่ขนาดเล็กลงทั้งบ้านเดี่ยว คอนโดมิเนียมและราคาถูกลงกว่าครึ่งของที่เคยอาศัยอยู่ ส่วนปัญหาการเดินทางนั้นมีผลมาจากการอยู่อาศัยชานเมืองที่ขณะนั้นการคมนาคมยังไม่สะดวกอีกทั้งการจราจรติดขัดมากขึ้นโดยพบว่ากลุ่มตัวอย่างมากถึง50%ใช้เวลาในการเดินทางมากกว่า 1ชั่วโมง ซึ่งส่งผลกระทบต่อบุตรที่อยู่ในวัยเรียนจึงทำให้เกิดการย้ายที่อยู่เข้าไปทำเลใกล้เมืองมากขึ้นแต่จะย้ายไปทำเลที่ใกล้กัน พบน้อยที่ย้ายข้ามทำเล อีกทั้งยังคงเลือกที่จะอาศัยบ้านเดี่ยวเช่นเคย นอกจากนี้พบว่าที่อยู่อาศัยใหม่ที่คนกลุ่มนี้เลือกนั้นอยู่ในระดับราคาใกล้เคียงที่อยู่เดิมหรือราคาสูงขึ้น ซึ่งที่อยู่เดิมก็อยู่ที่ระดับราคาสูง (6-9.99ล้านบาทขึ้นไป) อยู่แล้ว ข้อค้นพบในการศึกษาครั้งนี้พบว่า การเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยของผู้อยู่อาศัยบ้านเดี่ยวช่วงนี้80%เป็นการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัยของกลุ่มคนที่อยู่ในวัยทำงานที่บุตรยังเล็กและอยู่ไม่เกินมัธยม นอกจากนี้กลุ่มตัวอย่าง 35%มีลักษณะการย้ายไปอยู่ใกล้กับบิดา มารดา ภูมิลำเนาเดิมของตนเอง และส่วนมากใช้ระยะทางไปมาหากันไม่เกิน 5 กิโลเมตร โดยส่วนมากยังคงเป็นครอบครัวเดี่ยวแต่ต้องการอยู่ใกล้กันเพื่อสะดวกในการไปมาหาสู่ ดูแลกันโดยเฉพาะการช่วยดูแลบุตร นอกจากนี้ยังพบว่ากลุ่มผู้ต้องการที่อยู่อาศัยขนาดใหญ่ขึ้นส่วนมากเป็นครอบครัวขยายที่มีผู้สูงอายุมาอยู่ด้วยซึ่งต้องการพื้นที่ใช้สอยบ้านมากกว่า 250 ตารางเมตรขึ้นไปและมีพื้นที่สำหรับต่อเติม ขณะเดียวกันผู้ที่ต้องการที่อยู่เล็กลงเป็นกลุ่มคนวัยไม่เกิน 40 ปีมีสมาชิกอยู่อาศัยไม่เกิน 3 คน ต้องการทั้งบ้านเดี่ยวขนาดเล็ก 150 – 200 ตารางเมตร ราคา 4 – 6 ล้านบาทหรือคอนโดมิเนียมที่ราคา 2 – 3 ล้านบาท เนื่องจากรายได้น้อยกว่า 150,000 บาทต่อเดือนและต้องรับภาระบุตรมากขึ้น