การวิเคราะห์การเดินทางเข้าถึงสถานีรถโดยสารประจำทางด่วนพิเศษในกรุงเทพมหานคร

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อระยะทางการเดินทางเข้าถึงสถานีของผู้โดยสารรถประจำทางด่วนพิเศษ บีอาร์ที ในกรุงเทพมหานคร ซึ่งระยะทางการเข้าถึงเป็นตัวกำหนดขนาดพื้นที่บริการและช่วยระบุขอบเขตพื้นที่ที่มีศักยภาพในการดึงดูดผู้เดินทางให้เข้ามาใช้รถโดยสารบีอาร์ที ในการศึกษานี้ มีที่มาของข้อมูลจาก 3 ส่วน ส่วนแรกคือ ข้อมูลสถิติจำนวนผู้โดยสารรถบีอาร์ทีจากบริษัทกรุงเทพธนาคม จำกัด ส่วนที่สองคือ ข้อมูลพฤติกรรมการเดินทางของผู้โดยสารจากการสัมภาษณ์ผู้ที่เดินทางด้วยรถโดยสารบีอาร์ทีบริเวณชานชาลาสถานีซึ่งมีตัวอย่างจำนวน 440 คน และส่วนที่สามคือ ข้อมูลการใช้ประโยชน์ที่ดินของพื้นที่รอบสถานีซึ่งได้จากการสำรวจจำนวนอาคารประเภทต่างๆ ในรัศมี 500 เมตรโดยรอบสถานีซึ่งเป็นระยะทางที่ผู้เดินทางสามารถเดินเท้าเข้าถึงสถานีได้ จากผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าวิธีการเดินทางเข้าถึงสถานีที่มีผู้ใช้มากที่สุด 3 ลำดับแรกคือ การเดิน จักรยานยนต์รับจ้าง และรถโดยสารประจำทาง โดยมีระยะการเข้าถึงเฉลี่ย 419, 956 และ 8,998 เมตรตามลำดับ เมื่อวิเคราะห์แบบจำลองความถดถอยสำหรับระยะทางการเข้าถึงสถานีรถโดยสารบีอาร์ที พบว่าตัวแปรลักษณะทางเศรษฐกิจสังคมของผู้เดินทาง ตัวแปรหุ่นแสดงวิธีการเดินทางเข้าถึง และตัวแปรลักษณะการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่รอบสถานีล้วนมีผลต่อระยะทางการเข้าถึงสถานีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการวิเคราะห์แบบจำลองสามารถนำไปใช้กำหนดนโยบายการพัฒนาบริการขนส่งสำหรับการเดินทางเข้าถึงสถานี และแนวทางในการพัฒนาพื้นที่รอบสถานีตามแนวคิด Transit Oriented Development ให้เหมาะสมกับบริบทของประเทศไทยได้