การเมืองของกระบวนการกำหนดนโยบายโฉนดชุมชน

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีคำถามหลักในการวิจัยว่า 1.กระบวนการกำหนดนโยบายโฉนดชุมชนนั้นมีที่มา และขั้นตอนในการกำหนดนโยบายอย่างไร และ 2.กระบวนการกำหนดนโยบายโฉนดชุมชนมีตัวแสดงใดบ้างที่เข้ามามีบทบาทหรือมีส่วนร่วม และตัวแสดงเหล่านั้นมีปฏิสัมพันธ์กันอย่างไรภายในกระบวนการกำหนดนโยบายโฉนดชุมชน ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการกำหนดนโยบายนั้นเริ่มต้นจากการผลักดันของเครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทย (คปท.) และการตอบรับของพรรคประชาธิปัตย์ในฐานะรัฐบาลโดยประกอบไปด้วยตัวแสดงหลักคือ เครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทย, พรรคประชาธิปัตย์ในฐานะรัฐบาล และข้าราชการประจำที่มีบทบาทเกี่ยวข้อง โดยความสัมพันธ์ในการกำหนดนโยบายระหว่างตัวแสดงดังกล่าวเป็นไปในรูปแบบของปฏิสัมพันธ์ระหว่างบริบทเชิงโครงสร้างทางการเมือง, บริบทเชิงโครงสร้างทางกฎหมายและบริบทเชิงโครงสร้างทางเศรษฐกิจ-สังคมซึ่งได้แก่ วิกฤตการณ์ทางการเมือง, การแข่งขันเชิงนโยบายแบบประชานิยม, โครงสร้างทางกฎหมายไทย, ปัญหาเชิงโครงสร้างด้านที่ดินของไทย และองค์ความรู้ในแง่ของเครื่องมือเชิงนโยบายแบบโฉนดชุมชน ตามลำดับ โดยความสัมพันธ์ภายในเครือข่ายนโยบายและตัวแสดงทางนโยบายข้างต้นนั้นเป็นไปในลักษณะของการเจรจาต่อรอง, การกดดัน, การประนีประนอม และการประสานประโยชน์ระหว่างตัวแสดงทางนโยบายทั้งสามฝ่าย