การจัดการสถาปัตยกรรมไทย : กรณีศึกษา สถาปัตยกรรมพุทธศาสนาในวัด พ.ศ.2538 - ปัจจุบัน (พ.ศ.2557)

Abstract

สถาปัตยกรรมพุทธศาสนาในวัดนั้นมีหน้าที่เป็นสื่อกลางระหว่างศาสนาและคนในสังคม โดยอีกนัยยะหนึ่งก็เป็นเครื่องแสดงออกถึงวัฒนธรรม เอกลักษณ์ วิถีชีวิต และความเป็นอยู่ของคนในชาติ ซึ่งภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ตระหนักถึงความสำคัญที่จะสืบสานองค์ความรู้ด้านสถาปัตยกรรมไทยและสถาปัตยกรรมพุทธศาสนาในวัด จึงได้เกิดกระบวนการจัดการสถาปัตยกรรมไทยขึ้น แต่ปัจจุบันยังคงมีปัญหาต่างๆปรากฎขึ้นอยู่ เช่น ปัญหาเรื่องรูปแบบสถาปัตยกรรม ปัญหาด้านมาตรฐานความปลอดภัยของอาคาร เป็นต้น งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการงานสถาปัตยกรรมไทยในภาพรวม ซึ่งไม่ได้ศึกษาการบริหารจัดการเพียงโครงการใดโครงการหนึ่ง แต่จะทำการศึกษาผ่านกรณีศึกษาตัวอย่างงานสถาปัตยกรรมพุทธศาสนาในรูปแบบไทยประเพณีและไทยประยุกต์ในช่วงปี พ.ศ.2538 – 2557 ซึ่งแบ่งกลุ่มตัวอย่างตามคุณสมบัติของผู้ออกแบบที่เข้าไปมีส่วนร่วมในการดำเนินโครงการ แล้วทำการวิเคราะห์โดยอ้างอิงจากทฤษฏีที่เกี่ยวข้อง พร้อมกับทำการสัมภาษณ์ความเห็นจากผู้เชี่ยวชาญที่เป็นนักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อสรุปประเด็นปัญหาต่างๆ ผลการศึกษาพบว่าการจัดการสถาปัตยกรรมไทยในสถาปัตยกรรมพุทธศาสนานั้นควรที่จะมีการดำเนินงานโดยผู้ออกแบบที่ผ่านการศึกษาองค์ความรู้ด้านสถาปัตยกรรมไทยมาอย่างดี และสามารถนำมาปรับใช้ในการออกแบบให้เข้ากับบริบทต่างๆได้อย่างเหมาะสม โดยในด้านการจัดการส่งเสริมสถาปัตยกรรมไทยในภาพรวมองค์กรภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการประสานงานร่วมกันมากขึ้น โดยได้สรุปประเด็นปัญหาและแนวทางการส่งเสริมใน 3 ประเด็นคือ 1.องค์กร หน่วยงานและบุคลากร 2.กระบวนการจัดการ 3.การดำเนินโครงการ จากผลการศึกษาสรุปได้ว่า ในหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการสถาปัตยกรรมไทย ควรให้ความสำคัญและวางแผนที่จะพัฒนาส่งเสริมเพิ่มมากขึ้น ซึ่งกระบวนการจัดการสถาปัตยกรรมไทยที่ดีนอกจากการวางแผน นั้นควรประกอบไปด้วย การติดตาม การควบคุม และการส่งเสริม โดยองค์กรวิชาชีพ และองค์กรการศึกษา ในเรื่องของ บุคลากร และองค์ความรู้ด้านสถาปัตยกรรมไทย