การกักเก็บและปลดปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ในอ่าวไทย

Abstract

ศึกษาศักยภาพในการแลกเปลี่ยนก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ผิวน้ำทะเลของอ่าวไทย 2 พื่นที่ คือ กลางอ่าวไทย 45 สถานี และปากแม่น้ำ 4 สาย ที่ไหลลงอ่าวไทยตอนบน ได้แก่ แม่กลอง ท่าจีน เจ้าพระยา และบางปะกง โดยในพื้นที่อ่าวไทยเก็บตัวอย่างระหว่างมีนาคมถึงเมษายน พ.ศ. 2556 และพื้นที่ปากแม่น้ำเก็บตัวอย่าง 2 ฤดูมรสุม คือ สิงหาคม พ.ศ. 2557 (ฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใต้) และพฤศจิกายน พ.ศ. 2557 (ฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ผลการศึกษาในอ่าวไทยพบว่าฟลักซ์สุทธิของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์บริเวณผิวน้ำทะเล มีค่าระหว่าง (-249) ถึง +36 มิลลิโมลต่อตารางเมตรต่อวัน โดยฟลักซ์ที่มีค่าเป็นบวก (ถ่ายเทจากน้ำทะเลขึ้นสู่บรรยากาศ) ส่วนใหญ่เกิดในสถานีไกลฝั่งของพื้นที่กลางอ่าว ส่วนฟลักซ์ที่มีค่าเป็นลบ (ถ่ายเทจากบรรยากาศลงสู่น้ำ) จะเกิดบริเวณสถานีใกล้ฝั่ง โดยทั่วไปแล้ว พื้นที่กลางอ่าวไทยส่วนใหญ่จะเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ สำหรับปากแม่น้ำ พบว่าปากแม่น้ำบางปะกงมีศักยภาพเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ในฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และเป็นแหล่งปลดปล่อยในฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ขณะที่ปากแม่น้ำแม่กลอง ท่าจีน และเจ้าพระยา มีศักยภาพเป็นแหล่งปลดปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์สู่บรรยากาศทั้ง 2 ฤดูมรสุม โดยค่าฟลักซ์ของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใต้มีค่าสูงกว่าในฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ อย่างไรก็ดี ตัวแปรสำคัญที่มีอิทธิพลต่อค่าฟลักซ์ของคาร์บอนไดออกไซด์ คือ อุณหภูมิและความเร็วลม