เกณฑ์มาตรฐานสมรรถภาพในการปฏิบัติกิจกรรมและการนำไปใช้คัดกรองความเสี่ยงในการล้มและภาวะพึ่งพาในผู้สูงวัยไทย

Abstract

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างเกณฑ์มาตรฐานสมรรถภาพในการปฏิบัติกิจกรรมสำหรับผู้สูงวัยไทย และ 2) สร้างโมเดลคัดกรองความเสี่ยงในการล้มและภาวะพึ่งพาในผู้สูงวัยไทย โดยใช้เทคนิคต้นไม้ตัดสินใจ ตัวอย่างเป็นผู้สูงวัยที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปี ขึ้นไป จำนวน 5,632 คน แบ่งเป็น ผู้สูงวัยเพศชาย จำนวน 1,869 คน และผู้สูงวัยเพศหญิง จำนวน 3,763 คน ดำเนินการเก็บข้อมูลในพื้นที่ 64 ตำบล จาก 16 จังหวัดทั่วประเทศไทย เครื่องมือในการวิจัยประกอบด้วย 1) รายการทดสอบสมรรถภาพในการปฏิบัติกิจกรรม จำนวน 9 รายการ ได้แก่ วัดรอบเอว ดัชนีมวลกาย มือไขว้หลังแตะกัน นั่งเก้าอี้แตะปลายเท้า ลุก–เดิน–นั่ง ไปกลับ 8 ฟุต ยกน้ำหนักขึ้นลง 30 วินาที ลุก–ยืน–นั่ง 30 วินาที ย่ำเท้ายกเข่าสูง 2 นาที และการย้ายบล็อก 2) แบบประเมินความเสี่ยงในการล้ม Berg balance scale (BBS) และ Timed up-and-go test (TUG) และ 3) แบบประเมินความเสี่ยงต่อการพึ่งพาผู้อื่นในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันขั้นพื้นฐาน Bathel ADL Index (BAI) และแบบประเมินความเสี่ยงต่อการพึ่งพาผู้อื่นในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันขั้นสูง Chula ADL index (CAI) วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปอร์เซ็นไทล์ จากนั้นสร้างโมเดลคัดกรองโดยใช้เทคนิคต้นไม้ตัดสินใจ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1) เกณฑ์มาตรฐานสมรรถภาพในการปฏิบัติกิจกรรมสำหรับผู้สูงวัยไทย ของ 7 รายการทดสอบแบ่งแยกตามเพศ (ชายหรือหญิง) และช่วงอายุ (60-64 ปี 65-69 ปี 70-74 ปี 75-79 ปี 80-84 ปี และ 85 ปีขึ้นไป) ได้ถูกสร้างขึ้น 2) โมเดลแผนภูมิต้นไม้สำหรับใช้คัดกรองความเสี่ยงในการล้มในผู้สูงวัยไทย ประกอบด้วย ลุก–เดิน–นั่ง ไปกลับ 8 ฟุต ลุก–ยืน–นั่ง 30 วินาที และย่ำเท้ายกเข่าสูง 2 นาที โดยมีค่าความแม่นยำในการพยากรณ์ เท่ากับ 95.76% 3) โมเดลแผนภูมิต้นไม้สำหรับใช้คัดกรองภาวะพึ่งพาในผู้สูงวัยไทย ประกอบด้วย ลุก–เดิน–นั่ง ไปกลับ 8 ฟุต ย่ำเท้ายกเข่าสูง 2 นาที และอายุ โดยมีค่าความแม่นยำในการพยากรณ์ เท่ากับ 73.01% จากแผนภูมิต้นไม้แสดงว่าสมรรถภาพด้านการทรงตัวและความคล่องแคล่วว่องไว และความทนทานของระบบหัวใจและปอด ของผู้สูงอายุมีผลต่อความเสี่ยงในการล้มและการพึ่งพาผู้อื่นในด้านการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน