การตั้งราคาน้ำประปาโดยอาศัยหลักต้นทุนส่วนเพิ่ม : กรณีศึกษาการประปานครหลวง

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการศึกษาถึงการตั้งราคาน้ำประปาที่เท่ากับต้นทุนการผลิตส่วนเพิ่มที่แท้จริงของการประปานครหลวงในปี พ.ศ. 2537 โดยจะทำการเปรียบเทียบถึงความพอใจที่สังคมได้รับจากการกำหนดราคาที่คำนวณได้จากการศึกษานี้กับราคาที่เป็นอยู่ของการประปานครหลวง ผลการศึกษาปรากฏว่า ราคาค่าน้ำประปาที่คำนวณได้จากต้นทุนการผลิตส่วนเพิ่มในกรณีที่ไม่มีการคำนึงถึงปริมาณน้ำสูญเสียที่เกิดขึ้นในระบบแล้วนั้น จะมีค่าลบ.ม.ละ 5.175 บาท แต่ถ้าหากว่ามีการรวมเอาปริมาณน้ำสูญเสียที่เกิดขึ้นจากการสูบจ่ายน้ำเข้าไปด้วย โดยกำหนดให้อัตราการสูญเสียน้ำเป็นไปในอัตรามาตรฐานที่กำหนดไว้คือร้อยละ 25 จะพบว่า ราคาน้ำประปาจะเพิ่มขึ้นเป็นลบ.ม.ละ 6.186 บาท และเมื่อนำมาเปรียบเทียบถึงความพอใจที่สังคมได้รับจากการกำหนดราคาน้ำประปาที่ได้จากการศึกษานี้ที่ระดับ ลบ.ม.ละ 6.186 บาทกับระดับราคาที่เป็นอยู่ในอัตราลบ.ม.ละ 7.14 บาทของการประปานครหลวง จะพบว่า ราคาที่เป็นอยู่ของการประปานครหลวงนั้นเป็นราคาที่นอกจากจะทำให้สังคมต้องสูญเสียความพอใจอันเนื่องมาจากการที่ราคาไม่ได้ถูกกำหนดจากต้นทุนส่วนเพิ่มคิดเป็นมูลค่า 19,716,317 บาทแล้ว ยังจัดได้ว่าเป็นราคาที่มีค่าสูงกว่าต้นทุนการผลิตส่วนเพิ่มอีกด้วย ทั้งนี้เป็นเพราะการประปานครหลวงยังคงต้องประสบกับปัญหาน้ำสูญเสียในระบบ ทำให้การประปานครหลวงมีต้นทุนในการผลิตสูงกว่าที่ควรจะเป็น ถ้าหากการประปานครหลวงสามารถลดปริมาณน้ำสูญเสียลงให้เท่ากับมาตรฐานที่กำหนดไว้ได้ ราคาที่เป็นอยู่ของการประปานครหลวงจะลดลงมาอยู่ในระดับที่ใกล้เคียงกับต้นทุนการผลิตส่วนเพิ่ม คือ จะมีราคาเพียงลบ.ม. ละ 6.568 บาท อย่างไรก็ตาม ราคาที่เท่ากับต้นทุนส่วนเพิ่มที่คำนวณได้ดังกล่าวข้างต้น เป็นราคาที่ไม่ได้คำนึงถึงผลกระทบภายนอกที่เกิดขึ้นอันเนื่องมาจากการใช้น้ำ เพราะว่าถ้าหากมีการกำหนดราคาค่าน้ำประปาที่คำนึงถึงต้นทุนภายนอกซึ่งอยู่ในรูปต้นทุนการบำบัดน้ำเสียแล้ว ราคาน้ำประปาที่ได้จะมีค่าสูงถึงลบ.ม.ละ 13.186 บาท โดยให้ต้นทุนส่วนเพิ่มของการบำบัดน้ำเสียมีค่าเท่ากับ 7 บาทต่อลูกบาศก์เมตร