ฤทธิ์ต้านมะเร็งและฤทธิ์ต้านการดื้อยาของไดไฮโดรอาร์เทมิสินินในเซลล์มะเร็งเต้านมที่ดื้อต่อทาม็อกซิเฟน

Abstract

มะเร็งเต้านมจัดเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของไทย ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะมีการรักษาที่ดีขึ้น แต่กลับพบว่าผู้ป่วยมะเร็งเต้านมชนิดที่มีการแสดงออกของตัวรับเอสโตรเจนในระยะลุกลาม ร้อยละ 40 มีการพัฒนาของโรคจนเกิดการดื้อต่อยาทาม็อกซิเฟนที่ใช้รักษา นำไปสู่การลุกลามและแพร่กระจายไปยังอวัยวะต่างๆ ไดไฮโดรอาร์เทมิสินินเป็นสารกึ่งสังเคราะห์ที่ได้จากพืช Artemisia annua สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้หลายชนิด ในการศึกษานี้จึงตรวจสอบผลของไดไฮโดรอาร์เทมิสินินในการยับยั้งการรอดชีวิต การเคลื่อนที่ การลุกลาม การเพิ่มความไวต่อยาทาม็อกซิเฟน และศึกษากลไกการออกฤทธิ์ในระดับโมเลกุลของไดไฮโดรอาร์เทมิสินิน ผลการศึกษาพบว่าไดไฮโดรอาร์เทมิสินินมีฤทธิ์ต้านมะเร็งต่อเซลล์มะเร็งเต้านมชนิด MCF-7 และเซลล์มะเร็งเต้านมที่ดื้อต่อยต้านฮอร์โมน MCF-7/LCC-2 โดยสัมพันธ์กับขนาดที่ได้รับสาร และยังสามารถลดการแสดงออกของ c-MYC ซึ่งทําหน้าที่เป็น positive regulator ในวัฏจักรเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มจํานวนของเซลล์ เมื่อศึกษาการออกฤทธิ์ร่วมกับยาทาม็อกซิเฟน พบว่าไดไฮโดรอาร์เทมิสินินไม่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงระดับของการดื้อยาในเซลล์ โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงยีน NcoA3 ที่ทําหน้าที่เป็น co-activator ในกระบวนการถอดรหัสยีนเป้าหมายของตัวรับเอสโตรเจน เมื่อทำการศึกษาเพิ่มเติมพบว่าสารที่ใช้ทดสอบมีความสามารถยับยั้งการเคลื่อนที่และการลุกลามของเซลล์มะเร็งเต้านมที่ดื้อต่อยาทาม็อกซิเฟน โดยมีการแสดงออกของยีน MMP-9 และ CXCR4 ลดลงอย่างมีนัยสําคัญ แต่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงการแสดงออกของยีน Vimentin และ E-cadherin แสดงว่าสารทดสอบไม่มีการออกฤทธิ์ยับยั้งการเคลื่อนที่ของเซลล์ผ่านทางกระบวนการ epithelial-mesenchymal transition กล่าวโดยสรุป ผลการศึกษาในครั้งนี้แสดงให้เห็นเป็นครั้งแรกว่าไดไฮโดรอาร์เทมิสินินมีคุณสมบัติต้านเซลล์มะเร็งเต้านมชนิดที่มีการแสดงออกของตัวรับเอสโตรเจนทั้งชนิดที่ไม่ดื้อยาและชนิดที่ดื้อต่อยาทาม็อกซิเฟน และยับยั้งการลุกลามของเซลล์มะเร็งที่ดื้อต่อยาทาม็อกซิเฟน ซึ่งอาจจะเป็นยาชนิดใหม่สําหรับใช้รักษาหรือใช้ร่วมกับยาทาม็อกซิเฟน ในการเพิ่มประสิทธิภาพของการรักษาในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมชนิดที่ดื้อต่อยาต้านฮอร์โมนเอสโตรเจน