ปัจจัยเสี่ยงของภาวะตับอักเสบเรื้อรังในผู้ป่วยไทยที่ติดเชื้อเอชไอวี ที่ไม่พบเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบีหรือซีร่วมด้วย

Abstract

วัตถุประสงค์ของงานวิจัยเพื่อศึกษาข้อมูลทางคลินิกและปัจจัยเสี่ยงของภาวะตับอักเสบเรื้อรังในผู้ป่วยคนไทยที่ติดเชื้อเอชไอวีที่ไม่พบเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบีหรือซีร่วมด้วยงานวิจัยนี้เป็นแบบ Nested case-control ในกลุ่มผู้ป่วยไทยที่ติดเชื้อเอชไอวี โดยการจับคู่ใช้วันที่เริ่มยาต้านไวรัสเอชไอวีเป็นหลัก ระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2545 – กรกฎาคม 2555 กลุ่มศึกษาหมายถึง ผู้ป่วยที่มีผลเลือด ALT > 40 IU/L อย่างน้อย 2 ครั้งติดกัน ห่างกัน 6 เดือน และ กลุ่มควบคุมหมายถึง ผู้ป่วยที่ไม่มีผลเลือด ALT > 40 IU/L อย่างน้อย 2 ครั้งติดกัน ห่างกัน 6 เดือน และผลเลือด ALT ต้องน้อยกว่า 40 IU/L ในครั้งล่าสุดที่มาตรวจ ทั้งสองกลุ่มศึกษาต้องมีผลเลือด ALT ปกติ ก่อนที่จะเริ่มยาต้านไวรัสเอชไอวี ข้อมูลทางคลินิกและปัจจัยเสี่ยงของภาวะตับอักเสบเรื้อรัง ได้แก่ ข้อมูลด้านโรคติดเชื้อเอชไอวี ข้อมูลยาต้านไวรัสเอชไอวีและโรคทางเมตาบอลิก ได้ถูกรวบรวมเพื่อนำมาทำการวิเคราะห์ข้อมูลต่อไป วิธี Conditional logistic regression เป็นวิธีการที่ใช้ในการวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงของภาวะตับอักเสบเรื้อรังในผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีทั้งหมด 124 คู่ มีระยะเวลาติดตาม 3,195 บุคคล-ปี อุบัติการณ์ของภาวะตับอักเสบเรื้อรังเท่ากับ 5.4 ต่อ 100 บุคคล-ปี อายุเฉลี่ยเท่ากับ 33 + 7.3 ปี เป็นเพศชาย ร้อยละ 41.1 ระยะเวลาเฉลี่ยตั้งแต่เริ่มยาต้านไวรัสจนเกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรังเท่ากับ 2.3 + 2 ปี เพศชาย (adjusted Odds ratio, OR, 95% CI: 3.1, 1.5-6.6, p = 0.002) และ ผู้ป่วยที่มีดัชนีมวลกายสูง (BMI > 23 กก. /ม.2, adjusted OR, 95% CI: 2.3, 1.1-4.6, p = 0.02) เป็นปัจจัยเสี่ยงอิสระต่อการเกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรังโดยจากการวิเคราะห์ความสัมพันธ์แบบตัวแปรพหุ สรุปว่า เพศชายและผู้ป่วยที่มีดัชนีมวลกายสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะตับอักเสบเรื้อรังในผู้ป่วยคนไทยที่ติดเชื้อเอชไอวีที่ไม่พบเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบีหรือซีร่วมด้วย