ระบบสนับสนุนการตัดสินใจบริเวณลุ่มน้ำบางปะกงเพื่อวาริชกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแบบยั่งยืน

Abstract

ระบบสนับสนุนการตัดสินใจบริเวณลุ่มน้ำบางปะกงเพื่อวาริชกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแบบยั่งยืน ประกอบด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ลุ่มน้ำบางปะกง สำหรับแสดงฐานข้อมูลกิจกรรมต่างๆ และคุณภาพน้ำ และ ตะกอนดิน แบบจำลองสำหรับทำนายคุณภาพน้ำ Qual2K และ โปรแกรม Analytical Hierarchy Process (AHP) สำหรับนำเข้าระดับความสำคัญหรือความชอบต่อเป้าหมาย เกณฑ์หลัก เกณฑ์รอง และ ทางเลือกต่างๆ เพื่อแก้ปัญหาที่ตั้งไว้ สร้างฐานข้อมูลในลักษณะแผนที่แสดงกิจกรรมต่างๆ เช่น ที่ตั้ง และ พื้นที่ชุมชน โรงงาน การปลูกข้าว รวมถึงแผนที่แสดงคุณภาพน้ำ และ ตะกอนดินในลุ่มน้ำบางปะกง รวมกับการปรับเทียบแบบจำลองสำหรับทำนายคุณภาพน้ำ Qual2K ให้สามารถทำนายการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำที่เกิดจากน้ำเสีย และ ลักษณะของน้ำเสียจากพื้นที่กิจกรรมต่างๆ ได้นำไปใช้ในกรณีศึกษาเพื่อแก้ปัญหาการตายของปลากะพงขาว (Lates calcarifer) ในช่วงปลายปี โดยการให้นักวิชาการประมงให้คะแนนความสำคัญสำหรับเกณฑ์ และ ทางเลือกต่างๆ ได้ผลว่าปัญหาหลักมาจากการปล่อยน้ำทิ้งจากคลองชลประทานขนาดใหญ่ (คลองพานทองขยาย) ที่อยู่ในระยะ 3 กิโลเมตรด้านเหนือน้ำจากบริเวณที่เลี้ยงปลากะพงขาวในกระชัง ผลจากการจำลองคุณภาพน้ำจากคลองชลประทานฯ ในช่วงน้ำมาก ที่อัตราการปล่อยน้ำ 100 ลูกบาศก์เมตร/วินาที และมีของเสียในรูปบีโอดี 200 มิลลิกรัม/ลิตร จะทำให้เกิดปริมาณแอมโมเนียสูงมาก ร่วมกับ ปริมาณออกซิเจนที่ลดลงจนเป็นศูนย์ อาจเป็นสาเหตุให้ปลากะพงขาวในกระชังบริเวณปากแม่น้ำบางปะกงตาย ทางเลือกในการจัดการที่สำคัญคือการประสานงานกับผู้รับผิดชอบในการปล่อยน้ำทิ้ง การปรับอัตราการทิ้งน้ำไม่เกิน100 ลูกบาศก์เมตร/วินาที ที่ปริมาณของเสียในรูปบีโอดี 20 มิลลิกรัม/ลิตร การบำบัดน้ำก่อนปล่อย การวางแผนการจัดการวิธีการเลี้ยง เช่น การขยายหรือย้ายพื้นที่การเลี้ยง และ การฟื้นฟูสภาพแวดล้อมแหล่งน้ำ เช่น การขุดลอกร่องน้ำเป็นต้น ระบบสนับสนุนการตัดสินใจฯนี้มีเป้าหมายสำหรับผู้ใช้คือนักวิชาการประมง และ นักวิชาการด้านการเพาะเลี้ยง