การนำเสนอรูปแบบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อศึกษารูปแบบของพิพิธภัณฑ์เสมือนที่มีอยู่บนเครือข่ายอินเตอร์เน็ต (2) เพื่อนำเสนอรูปแบบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ศึกษาในการวิจัยครั้งนี้ คือ พิพิธภัณฑ์เสมือนบนเครือข่ายอินเตอร์เน็ตทั่วโลก จำนวน 66 แห่ง จากการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบวิเคราะห์องค์ประกอบพิพิธภัณฑ์เสมือน แบบประเมินองค์ประกอบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย สำหรับผู้เชี่ยวชาย และแบบประเมินและรับรองรูปแบบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย สำหรับผู้ทรงคุณวุฒิ วิเคราะห์ข้อมูล โดยหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยเลขคณิตและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1. รูปแบบของพิพิธภัณฑ์เสมือนที่มีอยู่บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต มีองค์ประกอบทั้งสิ้น 8 องค์ประกอบหลักแบ่งเป็น 1) ด้านโครงสร้างเว็บไซต์ ประกอบด้วย 20 องค์ประกอบรอง 2) ด้านข้อมูลสารสนเทศ ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบรอง 3) ด้านนิทรรศการและการจัดแสดง ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบรอง 4) ด้านการศึกษา ประกอบด้วย 2 องค์ประกอบรอง 5) ด้านความบันเทิงประกอบด้วย 5 องค์ประกอบรอง 6) ด้านสิ่งอำนวยความสะดวก ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบรอง 7) ด้านการจัดเก็บข้อมูลประกอบด้วย 5 องค์ประกอบรอง 8) ด้านการประเมิน ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบรอง 2. รูปแบบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย มีองค์ประกอบทั้งสิ้น 8 องค์ประกอบหลักโดยมีความแตกต่างจากผลการสำรวจรูปแบบพิพิธภัณฑ์เสมือนบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตใน 2 ประเด็นต่อไปนี้ 2.1 มีองค์ประกอบหลักด้านกิจกรรม โดยการรวมองค์ประกอบหลักด้านความบันเทิง กับองค์ประกอบรองด้านการมีปฏิสัมพันธ์กับวัตถุ ทำให้มีรูปแบบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย องค์ประกอบใหม่ที่ได้คือ องค์ประกอบด้านกิจกรรม มีองค์ประกอบรอง 2 องค์ประกอบคือ 1) การปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ชมกับวัตถุ และ 2) ด้านความบันเทิง 2.2 เนื้อหาที่ใช้ในนิทรรศการและการจัดแสดง โดยรูปแบบพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเสมือนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทยมีเนื้อหาที่ใช้จัดนิทรรศการแบ่งเป็น 5 หมวดหมู่ ดังนี้ 1) ศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน 2) ภาษาและวรรณกรรมพื้นบ้าน 3) ดนตรีนาฎศิลป์และการละเล่นพื้นบ้าน 4) ความเชื่อและขนบธรรมเนียมประเพณีพื้นบ้าน และ 5) ชีวิตและความเป็นอยู่พื้นบ้าน