ลักษณะเฉพาะของพลอยทับทิมจากแหล่งคิรินดี ประเทศแทนซาเนีย

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาลักษณะเฉพาะของแหล่งกำเนิดพลอยทับทิมคิรินดี ใน ประเทศแทนซาเนีย ประเทศที่เป็นศูนย์รวมแหล่งพลอยแหล่งใหม่ในธุรกิจอัญมณี และมีแนวโน้มใน การส่งออกสูงขึ้น โดยการใช้เครื่องมือวิเคราะห์ขั้นพื้นฐาน และขั้นสูงจากสถาบันวิจัยและพัฒนาอัญ มณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) เป็นการพัฒนาฐานข้อมูลเพื่อใช้ในการตรวจสอบ พลอยที่ไม่ทราบแหล่งกำเนิดแน่ชัด โดยพลอยทับทิม จากแหล่งคิรินดี มีต้นกำเนิดจากหินแอมฟิ โบไลต์ ที่ตั้งอยู่บริเวณแนวหินแปรอูซาการัน และถูกควบคุมโดยระบบร่องทรุดแอฟริกาตะวันออก ตัวอย่างพลอยทับทิมที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้มีทั้งสิ้น 26 ตัวอย่าง เนื้อพลอยค่อนข้างขุ่น มี รอยแตกภายในค่อนข้างมาก และมีมลทินภายในที่เห็นชัด มีการการเรืองแสงภายใต้แสงเหนือม่วงช่วง คลื่นยาวเล็กน้อย และไม่แสดงการเรืองแสงในช่วงคลื่นสั้น พบมลทินผลึกแร่รูไทล์, แอมฟิโบล์, เซอร์ คอน, โครไมต์, การ์เนต, และคลอไรต์ นอกจากนี้ยังพบลักษณะรอยแตก มลทินแถบการเจริญเติบโต ของผลึก และมลทินรอยแตกผสานลายนิ้วมือ เมื่อวิเคราะห์ด้วยเครื่องมือขั้นสูง แสดงลักษณะแถบสเปคตรัมการดูดกลืนช่วงแสง UV-Vis- NIR มีการดูดกลืนช่วงของโครเมียมสูง และยังแสดงถึงการดูดกลืนช่วงของเหล็ก สำหรับการดูดกลืน คลื่นแสงในช่วงอินฟราเรดพบว่าพลอยทับทิม แหล่งคิรินดี ประเทศแทนซาเนียนี้ แสดงการดูดกลืน ของ OH group ณ ความยาวคลื่น 3090, 3320, 3630 และ 3700 cm-1 นอกจากนี้ผลองค์ประกอบ ทางเคมีพบว่ามีธาตุร่องรอยที่เด่นชัด คือ Fe₂O₃ และ Cr₂O₃ ในปริมาณที่ใกล้เคียงกัน การวิเคราะห์ อัตราส่วนระหว่าง Cr₂O₃/Ga₂O₃ กับ Fe₂O₃/TiO2 ยังแสดงถึงแนวโน้มที่บ่งชี้แหล่งกำเนิดจาก กระบวนการแปรสภาพ และการเทียบสัมพันธ์ด้วยอัตราส่วนระหว่าง V, Fe และ Ga ยังแสดงให้เห็น ถึงองค์ประกอบเคมีที่โดดเด่นของพลอยทับทิมจากแหล่งคิรินดี ซึ่งแตกต่างกันกับพลอยทับทิมจาก แหล่งอื่น