ผลของน้ำมันระเหยง่ายจากลูกประคบและผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรต่อแรงตึงตัวของหลอดเลือดแดงใหญ่ที่แยกจากกายหนูขาว

Abstract

ในการศึกษานี้ได้ศึกษาผลของน้ำมันระเหยง่ายจากลูกประคบและผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรโดยเปรียบเทียบกับน้ำมันไพลต่อการคลายตัวของหลอดเลือดแดงใหญ่ที่แยกจากกายหนูขาว โดยใช้หนูขาวพันธุ์ Wistar rats เพศผู้ น้ำหนัก 250-400 กรัม นำมาผ่าแยก thoracic aorta และตัดเป็นท่อนขนาด 5-7 มิลลิเมตร แล้วนำไปแขวนใน organ bath ที่บรรจุ Krebs-Henseleit solution ผลของสารทดสอบทั้ง 3 ชนิด พบว่าสามารถทำให้หลอดเลือดทั้งแบบที่มีและไม่มีเซลล์เยื่อบุผิวคลายตัวจากการกระตุ้นให้หดตัวด้วย phenylephrine (PE, 10 µM) และ potassium chloride (KCl, 40 mM) ได้ โดยที่เซลล์เยื่อบุผิวมีอิทธิพลต่อการคลายตัวของหลอดเลือดที่เกิดจากผลของน้ำมันระเหยง่ายจากลูกประคบเท่านั้น และเมื่อทำการศึกษาผลโดยตรงต่อกล้ามเนื้อเรียบ พบว่า สารทดสอบทั้ง 3 ชนิด (50 - 200 µg/ml) สามารถยับยั้งการหดตัวของหลอดเลือดเมื่อกระตุ้นด้วย PE (10 µM) และ KCl (40 mM) ได้ และที่ความเข้มข้น 200 µg/ml สามารถยับยั้งการกระตุ้นให้หดตัวด้วยแคลเซียมคลอไรด์แบบสะสมขนาดในสภาวะ high K+-Ca2+-free ซึ่งแสดงให้เห็นถึงผลที่มีต่อการเคลื่อนที่เข้าสู่เซลล์ของ Ca2+ นอกจากนี้สารทั้ง 3 ชนิด (200 µg/ml) สามารถยับยั้งการหดตัวของหลอดเลือดจากการกระตุ้นด้วย caffeine (10-2 M) ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีเพียงน้ำมันระเหยง่ายจากผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรที่สามารถยับยั้งการหดตัวของหลอดเลือดจากการกระตุ้นด้วย PE (10 µM) ในสภาวะที่ปราศจาก Ca2+ ซึ่งผลดังกล่าวแสดงให้เห็นความแตกต่างของสารทั้ง 3 ชนิดที่มีต่อการหลั่ง Ca2+ จากแหล่งเก็บภายในเซลล์ นอกจากนี้การศึกษากลไกการคลายตัวของสารทดสอบทั้ง 3 ชนิดในหลอดเลือดทั้งแบบที่มีและไม่มีเซลล์เยื่อบุผิวโดยใช้ตัวยับยั้งการคลายตัวต่างๆ พบว่า ในหลอดเลือดแบบที่มีเซลล์เยื่อบุผิว L-NAME (100 µM) และ methylene blue (10 µM) สามารถยับยั้งผลการคลายตัวของน้ำมันไพลได้ ส่วน glybenclamide (10 µM) พบว่าสามารถยับยั้งการคลายตัวจากน้ำมันระเหยง่ายจากลูกประคบได้ และ tetraethylammonium (1 mM) สามารถยับยั้งการคลายตัวจากน้ำมันระเหยง่ายจากผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรได้ ส่วนผลการศึกษาในหลอดเลือดแบบที่ไม่มีเซลล์เยื่อบุผิว พบว่า propranolol (10 µM) สามารถยับยั้งการคลายตัวจากน้ำมันระเหยง่ายจากผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรได้ ดังนั้นผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า น้ำมันไพลออกฤทธิ์ทำให้หลอดเลือดคลายตัวผ่านทาง NO pathway ขณะที่ฤทธิ์ของน้ำมันระเหยง่ายจากลูกประคบส่วนหนึ่งเกี่ยวข้องกับ hyperpolarization ผ่านทาง ATP-sensitive K+ channel ส่วนฤทธิ์ของน้ำมันระเหยง่ายจากผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรเกี่ยวข้องกับ -adrenoceptor และ Ca2+-activated K+ channel ดังนั้นจึงอาจสรุปได้ว่าน้ำมันระเหยง่ายจากลูกประคบและผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรซึ่งมีส่วนประกอบหลักได้แก่ น้ำมันไพล นั้นมีกลไกในการออกฤทธิ์ให้เกิดการคลายตัวต่างกัน ซึ่งอาจเป็นผลมาจากการที่มีสมุนไพรเป็นองค์ประกอบแตกต่างกัน โดยน้ำมันระเหยง่ายจากผลิตภัณฑ์สำหรับอบสมุนไพรมีฤทธิ์ในการทำให้หลอดเลือดคลายตัวได้ดีที่สุด