บทบาทสตรีในฐานะอาจารย์สอนศิลปะและศิลปิน : กรณีศึกษา ลาวัณย์ ดาวราย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพี่อศึกษาบทบาทสตรีในฐานะอาจารย์สอนศิลปะและศิลปินเป็นกรณีศึกษาของ ลาวัณย์ ดาวราย โดยแบ่งประเด็นที่จะศึกษาออกเป็น 3 ประเด็นคือ ประวัติชีวิตโดยทั่วไป บทบาทของการเป็นอาจารย์สตรีที่สอนศิลปะในระดับมหาวิทยาลัย และบทบาทของการเป็น ศิลปินสตรี วิธีการวิจัยที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แบบสัมภาษณ์ในประเด็นเกี่ยวกับประวิติชีวิต การให้กรณีศึกษาอธิบายและให้ความหมายเกี่ยวกับประสบการณ์ในการทำงานของตน และทัศนคติของกรณีศึกษาต่อการเป็นผู้หญิงในวงการศิลปะ การวิจัยครั้งนี้ใช้การศึกษาเชิงเอกสารด้วย เช่น จากข่าว บทความ บทสัมภาษณ์ และสูจิบัตรแสดงงานศิลปะเป็นต้น ผลการวิจัยพบว่า ด้านบทบาทของการเป็นอาจารย์สตรีที่สอนศิลปะในระดับมหาวิทยาลัยลาวัณย์มีบทบาทที่โดดเด่นมากที่สุดคือบทบาทในการสอน ลาวัณย์เป็นอาจารย์สตรีคนแรกในคณะจิตกรรมและประติมากรรมมหาวิทยาลัยศิลปากร นอกจากนี้ยังเผยแพร่ความทางศิลปะผ่านการสอนทาง โทรทัศน์และเขียนบทความเกี่ยวกับศิลปะในนิตยสารด้วย ในส่วนของบทบาทการเป็นศิลปินสตรี ลาวัณย์เป็นศิลปินสติรีรุ่นบุกเบิกของประเทศไทยที่เข้ามามีบทบาทในวงการศิลปะอย่างเด่นชัด ลาวัณย์ได้การยอมรับเป็นอย่างดีในฐานะศิลปินวาดภาพเหมือนบุคคล ในเรื่องประเด็นความแตกต่างระหว่างเพศพบว่าลาวัณย์เคยประสบกับเหตุการณ์ดัง กล่าวบ้างในระหว่างที่ศึกษาที่มหาวิทยาลัยศิลปากร แต่ไม่เป็นอุปสรรคสำคัญในการประกอบอาชีพศิลปินแต่อย่างใด