การวัดต้นทุนการใช้ทรัพยากรภายในประเทศของอุตสาหกรรมเหล็กแผ่นรีดร้อน

Abstract

วิทยานิพนณ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบเทียบในการผลิตของอุตสาหกรรมเหล็กแผ่นรีดร้อนในประเทศ เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศจากระบบอัตราแลกเปลี่ยนแบบตะกร้าเงินเป็นระบบอัตราแลกเปลี่ยนลอยตัวแบบมีการจัดการ โดยใช้เครื่องมือการวัดที่เรียกว่า ต้นทุนการใช้ทรัพยากรภายในประเทศ (Domestic Resource Cost : DRC) การศึกษานี้จะมุ่งเน้นศึกษาเฉพาะผลิตภัณฑ์ประเภทเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วน โดยทำการเปรียบเทียบระยะเวลาคือตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 จนถึง พ.ศ. 2540 ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น 2 ระยะ คือ ก่อนเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยนและหลังการเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยน ผลการศึกษาพบว่า อุตสาหกรรมเหล็กแผ่นรีดร้อนในประเทศไทยในปี พ.ศ. 2539 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยน จะมีค่าความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อน (DRC/SER) ที่วัดจากการนำต้นทุนการใช้ทรัพยากรภายในประเทศในการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อน 1 ตันมาเปรียบเทียบกับต้นทุนที่เกิดจากการนำเข้าผลิตภัณฑ์ดังกล่าว 1 ตัน ณ ระดับอัตราแลกเปลี่ยนที่แท้จริง พบว่ามีค่าเท่ากับ 0.77 แสดงถึง ต้นทุนการใช้ทรัพยากรในประเทศที่ใช้ในการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนภายในประเทศนั้นต่ำกว่าต้นทุนที่เกิดจากการนำเข้าเหล็กแผ่นรีดร้อนชนิดม้วนจากต่างประเทศ ทำให้การผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนในประเทศเพื่อทดแทนการนำเข้าจากต่างประเทศนั้นสามารถประหยัดเงินตราต่างประเทศจากการลดการนำเข้าได้จริง แต่ในปี พ.ศ. 2540 หลังจากที่มีการเปลี่ยนแปลงระบบอัตราแลกเปลี่ยนเป็นแบบเป็นแบบลอยตัวแบบมีการจัดการแล้ว ได้ส่งผลให้ค่าเงินบาทอ่อนค่าลงอย่างมาก ล่งผลให้อุตสาหกรรมดังกล่าวเกิดความเสียเปรียบเชิงเปรียบเทียบในปี พ.ศ. 2540 โดยมีค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรมเท่ากับ 1.23 หมายถึง ต้นทุนที่เสียไปในการผลิตเหล็กแผ่นรีดร้อนในประเทศนั้นมีมูลค่ามากกว่าต้นทุนที่เกิดจากการนำเข้าผลิตภัณฑ์ดังกล่าว ซึ่งสามารถวิเคราะห์สาเหตุได้จากโครงสร้างต้นทุนการผลิตของผลิตภัณฑ์ดังกล่าวนั้นมีสัดส่วนของปัจจัยการผลิตที่นำเข้าจากต่างประเทศสูงถึง 51.63 เปอร์เซ็นต์ ทำให้ต้นทุนการผลิตมีความผันผวนต่ออัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศเป็นสำคัญ อย่างไรก็ตามการศึกษานี้ยังได้ทำการวิเคราะห์ความไหวตัว (Sensitivity Analysis) ของค่าความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงปัจจัยต่าง ๆ พบว่า การเปลี่ยนแปลงค่าอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศมิใช่เป็นปัจจัยหลักที่มีอิทธิพลต่อค่าความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของอุตสาหกรรมเหล็กแผ่นรีดร้อน โดยปัจจัยด้านราคาของผลิตภัณฑ์เหล็กแผ่นรีดร้อนกลับเป็นปัจจัยหลักที่มีอิทธิพลต่อค่าความสามารถได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของอุตสาหกรรมดังกล่าว ทั้งนี้ผลการศึกษาพบว่าถ้าหากราคาขายของผลิตภัณฑ์สูงขึ้นจากเดิม 20% จะมีผลทำให้ค่าความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบในปี พ.ศ. 2540 เปลี่ยนจากการเสียเปรียบเชิงเปรียบเทียบเป็นการมีความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบทันที ดังนั้น มาตรการที่จะสามารถช่วยเหลืออุตสาหกรรมการผลิตเหล็กแผ่นร้อนในประเทศได้คือ การดำเนินมาตรการที่ล่งผลกระทบต่อราคาของผลิตภัณฑ์ภายในประเทศเป็นสำคัญ