การเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงปริมาณน้ำในร่างกายหลังได้รับการรักษาด้วยยาเลอร์คานิดิปีนและแอมโลดิปีนในผู้ป่วยนอกโรคความดันโลหิตสูง

Abstract

วัตถุประสงค์: เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของปริมาณน้ำในร่างกาย อุบัติการณ์ของอาการไม่พึงประสงค์ และประสิทธิผลในการลดความดันโลหิตระหว่างกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วย lercanidipine และ amlodipine วิธีดำเนินการวิจัย: การวิจัยเชิงทดลองชนิด randomized, open-labeled, parallel design ทำการศึกษาในผู้ป่วยนอกโรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ผู้เข้าร่วมการวิจัย 80 คนได้รับการสุ่มโดยวิธี block randomization แบ่งเป็น 2 กลุ่ม (กลุ่มละ 40 คน) คือกลุ่มควบคุมได้รับยา amlodipine ขนาด 5 มิลลิกรัมวันละครั้ง และกลุ่มศึกษาได้รับ lercanidipine 10 มิลลิกรัมวันละครั้ง ทำการประเมิน (1) ปริมาณน้ำในร่างกายโดย bioelectrical impedance analysis (BIA) (2) อาการไม่พึงประสงค์ และ (3) ประสิทธิผลในการลดความดันโลหิต หลังได้รับยาที่ 4 และ 8 สัปดาห์ โดยในสัปดาห์ที่ 4 หากพบว่าผู้ป่วยไม่สามารถลดความดันโลหิตได้ตามเกณฑ์เป้าหมาย ผู้ป่วยจะได้รับขนาดยาเพิ่มเป็น 2 เท่า ผลการวิจัย: ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีข้อมูลพื้นฐานไม่แตกต่างกัน (p>0.05) ผลการศึกษาพบว่าสัปดาห์ที่ 4 และ 8 ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีปริมาณน้ำในร่างกายไม่เปลี่ยนแปลงเมื่อเทียบกับค่าเริ่มต้น (p>0.05) และปริมาณน้ำในร่างกายระหว่างกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยา lercanidipine และ amlodipine ไม่แตกต่างกัน (p>0.05) อุบัติเหตุของการบวมที่อวัยวะส่วนปลายในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยา amlodipine (ร้อยละ 17.5) มากกว่า lercanidipine (ร้อยละ 0) อย่างมีนัยสำคัญ (p=0.012) ในผู้ป่วย 7 คนจาก 40 คนในกลุ่ม amlodipine ที่เกิดอาการบวมพบการเพิ่มขึ้นของปริมาณน้ำในร่างกายอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับค่าเริ่มต้น (p<0.05) โดยมีการเพิ่มของปริมาณน้ำรวมในร่างกาย (1.46±1.04 ลิตร, มัธยฐาน 1.80 ลิตร) ปริมาณน้ำนอกเซลล์ (0.86±0.82 ลิตร, มัธยฐาน 1.02 ลิตร) และปริมาณน้ำในเซลล์ (0.59±0.39 ลิตร, มัธยฐาน 0.58 ลิตร) อุบัติการณ์ของอาการไม่พึงประสงค์อื่นๆ ไม่แตกต่างกันในผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม (p>0.05) ยาทั้งสองตัวสามารถลดความดันชีสโทลิกและไดแอสโทลิกได้อย่างมีนัยสำคัญตั้งแต่สัปดาห์ที่ 4 เมื่อเทียบกับค่าเริ่มต้น (p<0.001) โดย lercanidipine ลดความดันชีสโทลิกเฉลี่ย 22.19±12.61 มิลลิเมตรปรอท (มัธยฐาน 20 มิลลิเมตรปรอท) และไดแอสโทลิกเฉลี่ย 10.62±10.60 มิลลิเมตรปรอท (มัธยฐาน 9.50 มิลลิเมตรปรอท) ส่วน amlodipine ลดความดันชีสโทลิกเฉลี่ย 23.35±16.13 มิลลิเมตรปรอท (มัธยฐาน 27 มิลลิเมตรปรอท) และไดแอสโทลิกเฉลี่ย 12±9.32 มิลลิเมตรปรอท (มัธยฐาน 12.50 มิลลิเมตรปรอท) ที่สัปดาห์ที่ 4 และ 8 ไม่มีความแตกต่างกันของระดับความดันโลหิตผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม (p>0.05) และร้อยละของผู้ป่วยที่ลดความดันโลหิตได้ตามเกณฑ์เป้าหมายระหว่าง lercanidipine และ amlodipine ไม่แตกต่างกัน (p>0.05) ทั้งที่สัปดาห์ที่ 4 (ร้อยละ 55 เทียบกับร้อยละ 70 ตามลำดับ) และสัปดาห์ที่ 8 (ร้อยละ 57.5 เทียบกับร้อยละ 50 ตามลำดับ) สรุปผลการวิจัย: ปริมาณน้ำในร่างกายโดยการวัดด้วยเครื่อง BIA ก่อนและหลังได้รับการรักษาด้วย lercanidipine และ amlodipine ในผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่แตกต่างกัน และปริมาณน้ำในร่างกายไม่แตกต่างกันในผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม อย่างไรก็ตามในผู้ป่วยที่ได้รับ amlodipine แล้วมีอาการบวมพบว่ามีการเพิ่มขึ้นของปริมาณน้ำในร่างกายทุกส่วน ทั้งในส่วนของปริมาณน้ำรวมในร่างกาย ปริมาณน้ำนอกเซลล์ และปริมาณน้ำในเซลล์ อุบัติการณ์ของการบวมในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับยา lercanidipine น้อยกว่า amlodipine อย่างไรก็ตามอุบัติการณ์ของอาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ และประสิทธิผลในการลดความดันโลหิตไม่แตกต่างกัน