การต่อรองเกี่ยวกับการควบคุมเนื้อหาระหว่างผู้ว่าจ้างการผลิตสารคดีวิชาการ เรื่องสารคดีคนจน

Abstract

ศึกษาการต่อรองในเรื่องการควบคุมเนื้อหาระหว่างผู้ว่าจ้างและผู้รับจ้าง ในการผลิตสารคดีวิชาการเรื่องสารคดีคนจน ศึกษากระบวนการผลิตสารคดีคนจนที่มีการต่อรอง และศึกษาเนื้อหาของสารคดีคนจนที่เกิดจากการต่อรอง โดยใช้แนวคิดเรื่องการควบคุม และต่อรองในสื่อมวลชน แนวคิดเรื่องการรับจ้างการผลิตรายการโทรทัศน์ แนวคิดเรื่องอุดมการณ์ ความเป็นมืออาชีพและธรรมชาติของนักข่าว แนวคิดเรื่องกระบวนการผลิตสารคดีและการเล่าเรื่องของสารคดี แนวคิดเรื่องคนจน ความยากจน ผลการวิจัยพบว่า มีการต่อรองเรื่องการควบคุมเนื้อหาระหว่างผู้ว่าจ้างและผู้รับจ้างเกิดขึ้น ในการผลิตสารคดีคนจนทั้ง 5 ตอน โดยใช้องค์ประกอบของการต่อรอง 3 ประเภทคือ 1. การต่อรองแนวคิด อุดมการณ์ จุดยืน 2. การต่อรองเนื้อหา 3. การต่อรองเทคนิค โดยการต่อรองทั้ง 3 ประเภทนี้ไม่ได้แยกจากกันโดยสิ้นเชิง เมื่อมีการต่อรองในองค์ประกอบหนึ่ง อาจเชื่อมโยงไปสู่การต่อรองอีกองค์ประกอบหนึ่ง สำหรับกระบวนการผลิตสารคดีที่มีการต่อรอง พบว่ามีการต่อรองในทุกขั้นตอนการผลิตคือ ขั้นตอนก่อนการผลิต (pre-production) ขั้นตอนการผลิต (production) ขั้นตอนหลังการผลิต (post production) และขั้นตอนทบทวน/ตรวจสอบงานผลิต (review) โดยที่การต่อรองเกิดขึ้นในขั้นตอนการทบทวน/ตรวจสอบงานผลิตมากที่สุด เนื่องจากผู้ว่าจ้างได้มีโอกาสเห็นเนื้อหาของสารคดี ดังนั้นการต่อรองจึงเกิดขึ้นในขั้นตอนนี้ เนื้อหาของสารคดีที่เกิดจากการต่อรอง มีการเปลี่ยนแปลงทั้งในเชิงโครงสร้างทั้งหมดของเนื้อหา และเปลี่ยนแปลงเฉพาะรายละเอียดบางส่วนของเนื้อหา แต่ส่วนใหญ่เป็นการเปลี่ยนแปลงในส่วนที่เป็นรายละเอียดของเนื้อหา ทั้งนี้โครงสร้างหลักของเนื้อหายังคงอยู่ และแม้ว่าจะมีการต่อรองเกิดขึ้นตั้งแต่ขั้นตอนก่อนการผลิต แต่เนื่องจากผู้รับจ้างผลิตอยู่ในฐานะของผู้ปฏิบัติงานที่มาจากฝ่ายข่าว ซึ่งมีความเป็นมืออาชีพ อุดมการณ์และธรรมชาติของนักข่าว ดังนั้นจึงมีการต่อรองการควบคุมตลอด