บทบาทของคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อการพัฒนาในวิถีชีวิตของคนจนเมือง : ศึกษากรณี ชุมชนแออัด เขตหนองแขม

Abstract

งานศึกษาวิจัยครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาถึงบทบาทของคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อการพัฒนาซึ่งเป็นองค์กรพัฒนาเอกชนองค์กรหนึ่งของศาสนาคาทอลิกที่มีบทบาทในการพัฒนาวิถีชีวิตของคนจนเมือง โดยได้ทำการศึกษาชุมชนแออัด 2 ชุมชนในเขตหนองแขม กรุงเทพมหานคร คือ ชุมชนแสงศิริและชุมชนกองขยะหนองแขม วิธีวิจัยใช้การศึกษาจากเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องและการวิจัยภาคสนาม วิธีการเก็บข้อมูล ผู้วิจัยได้เก็บข้อมูลด้วยตนเองในชุมชนแออัด เขตหนองแขม โดยการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและการสัมภาษณ์ในเชิงลึก การสัมภาษณ์ผู้ให้ข่าวสำคัญประกอบด้วย ผู้นำชุมชนและชาวบ้านจำนวน 6 คน ตลอดจนบุคลากรที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ได้ข้อมูลต่างๆที่ชัดเจนขึ้น ในการวิจัยครั้งนี้ยังได้ทำการศึกษาเจ้าหน้าที่ของคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อการพัฒนาที่ประจำอยู่ในชุมชนทั้งสองด้วยอีกจำนวน 2 คน ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังจากที่คณะกรรมการคาทอลิกเพื่อการพัฒนาได้เข้าไปมีบทบาทในการพัฒนาชุมชนแออัดเขตหนองแขมโดยใช้แนวคิดหลักในการพัฒนาของศาสนาคาทอลิกซึ่งได้แก่ "การพัฒนาคนทั้งครบ" และ "การพัฒนาแนววัฒนธรรมชุมชน" นั้นทำให้เครือข่ายหนองแขมมีวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นทั้งในด้านวัตถุและด้านจิตใจ มีการรวมกลุ่มจัดตั้งเป็นเครือข่ายหนองแขมเพื่อสร้างความเข้มแข็งของคนในชุมชนฯขึ้น อีกทั้งยังมีการจัดตั้ง กลุ่มออมทรัพย์และการจัดกิจกรรมต่างๆ ที่แสดงถึงความสำเร็จของเครือข่าย นอกจากนี้ยังแสดงให้เห็นว่าวัฒนธรรมของชุมชนและเครือข่ายทางสังคมของคนในชุมชนฯเป็นปัจจัยที่สำคัญใน การสร้างความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งภายในชุมชนที่ต้องการจะพัฒนาวิถีชีวิตของคนจนเมืองให้มี ความเป็นอยู่ดีขึ้นต่อไป