ความสัมพันธ์ระหว่างวัลยชาติและสภาพแวดล้อม บริเวณป่าผลัดใบสวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างวัลยชาติและสภาพแวดล้อมบริเวณป่าผลัดใบ สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ จังหวัดเชียงใหม่ โดยการวางแปลงตัวอย่างขนาด 50x50 ตารางเมตร (0.25 เฮกเตอร์) ในพื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเลต่างกัน 3 ระดับ คือ ระดับ 700 เมตร ระดับ 800 เมตร และระดับ 900 เมตร เพื่อศึกษาถึงชนิดของวัลยชาติ สภาพแวดล้อมบางประการ และความสัมพันธ์ระหว่างวัลยชาติและสภาพแวดล้อมบริเวณป่าผลัดใบแห่งนี้ ผลการศึกษาพบว่า วัลยชาติบริเวณป่าผลัดใบมีทั้งหมด 48 ชนิด ใน 31 สกุล 20 วงศ์ วงศ์ Dioscoreaceae เป็นวงศ์ที่พบจำนวนชนิดมากที่สุดคือมีอยู่ 10 ชนิด ในพื้นที่ศึกษาระดับ 700 เมตร, ระดับ 800 เมตร และระดับ 900 เมตร มีค่าดัชนีความหลากหลายของชนิดวัลยชาติเท่ากับ 4.3, 3.4 และ 3.3 ตามลำดับ และมีวัลยชาติที่เป็นพรรณไม้เด่น ได้แก่ หนอนตายหยาก (Stemona collinsae), ข้าวเย็นวอก (Smilax corbularia) และ เถาดอกครั่ง (Dunbaria longeracemosa) ตามลำดับ และพบว่าวัลยชาติที่เป็นพรรณไม้เด่นขึ้นกระจายเป็นแบบจับกลุ่มทั้งหมด ความหลากหลายของชนิดวัลยชาติมีแนวโน้มของความสัมพันธ์ในทางตรงข้ามกันกับระดับความสูงของพื้นที่ศึกษา และเมื่อพิจารณาตามระดับความสูงของพื้นที่ศึกษาพบว่า ความหลากหลายของชนิดวัลยชาติ มีแนวโน้มความสัมพันธ์ในทางตรงข้ามกันกับความหนาแน่นรวมของดิน แต่จะมีแนวโน้มความสัมพันธ์ในทางเดียวกันกับอนุภาคทรายแป้ง (silt) ประมาณอินทรีย์วัตถุในดิน และค่า pH ของดิน ส่วนจำนวนชนิดของวัลยชาติที่ปรากฏให้เห็นมีความสัมพันธ์ในทางบวกกับความชื้นสัมพัทธ์ ปริมาณน้ำฝน และปริมาณน้ำในดินอย่างมีนัยสำคัญ