ผลกระทบของการลงทุนทางตรงจากญี่ปุ่นต่อดุลการค้าของไทยที่มีต่อญี่ปุ่น

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อการศึกษารูปแบบและลักษณะการลงทุนทางตรงของญี่ปุ่นในประเทศไทย และผลกระทบที่มีต่อดุลการค้าของไทย การศึกษาทำเฉพาะในอุตสาหกรรมการผลิต 7 ประเภทซึ่งญี่ปุ่นมีบทบาทต่อการลงทุนในไทยสูง ได้แก่ อุตสาหกรรมอาหาร สิ่งทอ โลหะและอโลหะ เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องจักรและเครื่องมือขนส่งคมนาคม เคมีภัณฑ์และกระดาษ และวัสดุก่อสร้าง โดยแบ่งการศึกษาออกเป็นสองช่วงเวลา คือ ระหว่างปี 2518-2528 และปี 2529-2537 ผลการศึกษาพบว่า การลงทุนทางตรงของญี่ปุ่นในไทยก่อนปี 2529 เป็นการลงทุนขนาดเล็กและกลาง การเข้าร่วมทุนของญี่ปุ่นเน้นในด้านการค้า อุตสาหกรรมก่อสร้าง อุตสาหกรรมการผลิตหลังปี 2529 การลงทุนของญี่ปุ่นในไทยเป็นการลงทุนในอุตสาหกรรมการผลิตขนาดกลางและขนาดใหญ่ในอนาคตการลงทุนทางตรงจากญี่ปุ่นในไทยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นและเน้นการลงทุนในธุรกิจขนาดย่อมและขนาดกลางมากขึ้น เนื่องจากการค้ากับการลงทุนมีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิดและญี่ปุ่นเป็นคู่ค้าที่สำคัญที่สุดของไทย การศึกษาจึงพยายามดูบทบาทของการลงทุนจากญี่ปุ่นว่า มีผลกระทบต่อดุลการค้าระหว่างไทยกับญี่ปุ่นมากน้อยเพียงใด ซึ่งแสดงในรูปความสัมพันธ์ในสมการถดถอยระหว่างการลงทุนกับสินค้าส่งออกและสินค้านำเข้าของไทย โดยการประมาณค่าแบบจำลองด้วยวิธีกำลังสองน้อยที่สุด และพบว่าการลงทุนทางตรงของญี่ปุ่นเป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดการส่งออกและนำเข้าในอุตสาหกรรมของไทยที่ศึกษา กล่าวคือ การลงทุนทางตรงจากญี่ปุ่นเป็นตัวกำหนดการส่งออกของอุตสาหกรรมสิ่งทอ โลหะและอโลหะ เครื่องจักรและเครื่องมือขนส่ง เคมีภัณฑ์และกระดาษ การนำเข้าอุตสาหกรรมอาหารและวัสดุก่อสร้างของไทยในทิศทางเดียวกัน แต่ส่งผลกระทบต่อการนำเข้าอุตสาหกรรมโลหะและอโลหะเครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องจักรและเครื่องมือขนส่งในทิศทางตรงกันข้าม ส่วนการนำเข้าสิ่งทอ เคมีภัณฑ์และกระดาษนั้น การลงทุนทางตรงของญี่ปุ่นไม่ส่งผลกระทบแต่อย่างใด