การพัฒนารูปแบบและกลไกความร่วมมือในการจัดกลุ่มทางวิชาการด้านศิลปศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาเพื่อส่งเสริมการออกแบบอุตสาหกรรม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการความร่วมมือในการจัด กลุ่มทางวิชาการด้านศิลปศึกษา 2) วิเคราะห์ความร่วมมือในการจัดกลุ่มทางวิชาการด้านศิลปศึกษาระหว่างสถาบัน อุดมศึกษาและระหว่างสถาบันอุดมศึกษากับภาคอุตสาหกรรม เพื่อส่งเสริมการออกเเบบอุตสาหกรรม ด้านหลักสูตรและการสอน วิจัย บริการวิชาการ และทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม 3) นำเสนอรูปแบบและกลไกการจัดการความร่วมมือในการจัดกลุ่มทางวิชาการด้านศิลปศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาเพื่อส่งเสริมการออกแบบอุตสาหกรรม โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้มีประสบการณ์ 9 คน เเละจากเเบบสอบถาม จำนวน 314 คน ซึ่งประกอบด้วยผู้บริหารสถาบันอุดมศึกษา และอาจารย์สอนศิลปะ 69 คน นิสิต/นักศึกษาสาขาวิชาศิลปศึกษา 94 คน ผู้ประกอบการ นักออกเเบบอุตสาหกรรม ผู้มีประสบการณ์เกี่ยวข้องกับภาคอุตสาหกรรม 94 คน และผู้สำเร็จการศึกษา สาขาวิชาศิลปศึกษา 57 คน จากนั้นจึงจัดประชุมเพื่อตรวจสอบรูปเเบบเเละกลไกโดยผู้ทรงคุณวุฒิ ผลการวิจัยสรุปได้ว่า ปัจจุบันความร่วมมือระหว่างสถาบันอุดมศึกษาส่วนใหญ่เกิดจาก ผู้บริหารเป็นผู้ดำเนินการสร้างความร่วมมือตามโอกาส ลักษณะความร่วมมือส่วนมาก คือ การจัดสัมมนาทางวิชาการและจัดอบรมให้กับบุคลากรภาคอุตสาหกรรมด้านการออกแบบอุตสาหกรรม สำหรับปัญหาที่พบมาก คือ การขาดหน่วยงานหรือสถาบันที่ทำหน้าที่ดำเนินการสร้างความร่วมมือและขาดงบประมาณ จึงต้องการให้ภาครัฐสนับสนุนองค์กรนี้อย่างจริงจังเเละถาวร สำหรับความร่วมมือระหว่างสถาบันอุดมศึกษากับภาคอุตสาหกรรมพบว่า ปัจจุบันความร่วมมือส่วนใหญ่เกิดจากความสัมพันธ์ส่วนบุคคลในลักษณะของการพัฒนาหลักสูตร ส่วนเรื่องที่เป็นปัญหามาก ได้แก่ การขาดหน่วยงานหรือสถาบันที่ทำหน้าที่ดำเนินการสร้างความร่วมมือ จึงต้องการให้ภาครัฐสนับสนุนองค์กรความร่วมมือนี้อย่างจริงจังเเละถาวร เมื่อวิเคราะห์ความร่วมมือทั้ง 4 ด้านพบว่า ส่วนใหญ่มีความร่วมมือในการจัดกิจกรรมด้านหลักสูตรและการสอน ในขณะที่มีความร่วมมือด้านบริการวิชาการและทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมน้อย รูปเเบบเเละกลไกความร่วมมือที่นำเสนอ คือ รูปแบบความร่วมมือในการจัดกลุ่มทางวิชาการเเละวิชาชีพด้านศิลปศึกษาซึ่งเป็นรูปแบบของความร่วมมือในระดับสถาบันหรือองค์กรที่เน้นความร่วมมือในลักษณะไตรภาคีระหว่างสถาบันอุดมศึกษาภาครัฐ ภาคอุตสาหกรรมทั้งในประเทศเเละต่างประเทศ มีกลุ่มบุคคลทำหน้าที่บริหารองค์กรสำหรับกลไกในการดำเนินงาน คือ (1) ระดมสมองและระดมทุนเพื่อพัฒนางานวิชาการ (2) เผยเเพร่ ชี้นำ สร้างความรู้ความเข้าใจ เเละประยุกต์ใช้ความรู้ด้านศิลปศึกษาในการประกอบอาชีพ (3) ผลิตและพัฒนาอาจารย์ นักวิชาการ นิสิต/นักศึกษาสาขาวิชาศิลปศึกษาที่เห็นความสำคัญและเข้าใจในบทบาทของครู/อาจารย์ศิลปศึกษา (4) ประสานงานเเละเป็นศูนย์กลางในการส่งเสริมอาชีพ และเพื่อความเหมาะสมและเป็นไปได้ในการนำรูปแบบไปใช้ ควรแบ่งงานออกเป็น 3 ระยะ เมื่อองค์กรมีความมั่นคงในระยะเเรกแล้ว จึงดำเนินความร่วมมือในระยะที่ 2 คือ การขยายความร่วมมือกับหน่วยงานอื่นนอกภาคี เเละระยะที่ 3 คือ การขยายความร่วมมือไปยังต่างประเทศ