ผลของน้ำสกัดจากหอยสองฝาชนิดมีพิษและไม่มีพิษต่อการสร้างเทโทรโดทอกซิน และพิษอัมพาตจากหอยโดยแบคทีเรีย

Abstract

เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ที่เชื้อแบคทีเรียอาจจะเป็นสาเหตุหนึ่ง ที่ทำให้สัตว์ทะเลมีพิษ จึงได้เลี้ยงแบคทีเรีย 3 กลุ่มๆ ละ 3 สายพันธุ์ คือกลุ่มที่สร้างพิษสูง กลุ่มสร้างพิษต่ำและกลุ่มไม่สร้างพิษ โดยใช้อาหารเลี้ยงเชื้อต่างๆ กันคือ น้ำสกัดจากหอยทรายซึ่งเป็นหอยมีพิษที่มีช่วงระยะความเป็นพิษสูง (เดือน ม.ค-มิ.ย) และพิษต่ำ (เดือน ก.ค-ธ.ค) น้ำสกัดจากหอยกระปุกและน้ำสกัดจากหอยรูปหัวใจซึ่งเป็นหอยไม่มีพิษ เพื่อเปรียบเทียบการสร้างสรรกีดขวางช่องโซเดียมกับการเลี้ยงเชื้อด้วยอาหารเหลวที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ จากการวิเคราะห์หาปริมาณสารกีดขวางช่องโซเดียม ด้วยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อและวิเคราะห์ชนิดของอนุพันธ์ ที่เป็นส่วนประกอบของสารมีพิษที่สร้างขึ้น โดยวิธีเอชพีแอลซี พบว่าแบคทีเรียกลุ่มสร้างพิษสูงและกลุ่มสร้างพิษต่ำทั้ง 6 สายพันธุ์ สามารถสร้างสารพิษได้สูงที่สุด เมื่อเลี้ยงในน้ำสกัดจากหอยทรายระยะพิษสูง และพบอนุพันธ์ที่สร้างได้สูงกว่าในอาหารเลี้ยงเชื้ออื่น คืออนุพันธ์กลุ่มเทโทรโดทอกซินและกลุ่มซัคซิทอกซิน ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของพิษอัมพาตจากหอย จาการตรวจปริมาณองค์ประกอบของน้ำสกัดชนิดต่างๆ พบว่าโปรตีน ไนโตรเจนและคาร์โบไฮเดรทมีค่าใกล้เคียงกัน แต่ปริมาณฟอสเฟตและกรดอะมิโนบางชนิดมีปริมาณต่ำในน้ำสกัดจากหอยทรายระยะพิษสูง จากการตรวจสอบทรายและน้ำทะเลที่แวดล้อมรอบหอยทราย ที่เก็บตัวอย่างในระยะพิษสูง พบว่าถ้านำทรายและน้ำทะเลไปทำให้อนุภาคแตกด้วยคลื่นเสียง จะมีปริมาณสารกีดขวางช่องโซเดียมสูงกว่าในตัวอย่างที่ไม่ได้ทำให้อนุภาคแตก