ความซับซ้อนของการเล่าเรื่อง : ลักษณะหลังสมัยใหม่ในบันเทิงคดีร่วมสมัยของไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีความมุ่งหมายที่จะศึกษาแนวคิดและกลวิธีการเล่าเรื่องแบบหลังสมัยใหม่ในบันเทิงคดีร่วมสมัยของไทยที่แต่งขึ้นระหว่าง พ.ศ. 2531 – 2549 ผลการวิจัยสรุปได้ว่าบันเทิงคดีร่วมสมัยของไทยที่นำมาศึกษาใช้กลวิธีการเล่าเรื่องแบบหลังสมัยใหม่หลายประการ ได้แก่ การแสดงความตระหนักรู้ถึงความเป็นเรื่องแต่ง การปฏิเสธรูปแบบที่สมบูรณ์ของเรื่องเล่า การสร้างความเป็นสหบท การล้อ การผสมผสานความจริงกับความมหัศจรรย์ และการใช้รูปแบบวรรณกรรมยอดนิยม เพื่อนำเสนอภาวะหลังสมัยใหม่ที่ส่งผลกระทบต่อสังคมและวัฒนธรรมไทย บันเทิงคดีที่นำมาศึกษาเสนอภาพสังคมไทยร่วมสมัยเป็นสังคมทุนนิยมยุคหลัง ซึ่งเต็มไปด้วยสิ่งจำลองและมีวัฒนธรรมการบริโภคที่ซับซ้อน ปัจเจกบุคคลในภาวะสังคมดังกล่าวได้รับอิทธิพลจากสื่อสารมวลชน ประสบความทุกข์ ต้องสูญเสียอิสรภาพและอำนาจเหนือตนเอง นอกจากนั้น บันเทิงคดีที่นำมาศึกษายังแสดงความตระหนักถึงความเป็นเรื่องแต่งและเป็นวาทกรรมการเมืองเชิงอำนาจ ด้านหนึ่งคือการเปิดเผยถึงธรรมเนียมและขนบนิยมทางการประพันธ์ และอีกด้านหนึ่งคือ การแสดงความตระหนักถึงนัยทางการเมืองเชิงอำนาจของวรรณกรรม บันเทิงคดีร่วมสมัยของไทยที่นำมาศึกษาเปิดเผยให้เห็นว่าวรรณกรรมเป็นวาทกรรมที่ประกอบสร้างขึ้นโดยสัมพันธ์กับอำนาจอย่างซับซ้อน และเป็นปฏิบัติการทางภาษาแบบหนึ่ง ซึ่งมีบทบาทในการสร้าง เสริม สืบทอด ตอบโต้ และต่อรองกับความคิดกระแสหลักต่างๆ ที่เผยแพร่และครอบงำสังคม