การบริหารสินค้าที่มีอายุสั้น : กรณีศึกษาสำหรับร้านสะดวกซื้อ

Abstract

ศึกษาและพัฒนารูปแบบการจัดวางสินค้าอายุสั้นในร้านสะดวกซื้อให้สามารถช่วยเพิ่มยอดขายและกำไร โดยการจัดสรรพื้นที่วางสินค้า (Face) ที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งสินค้าอายุสั้นที่ได้นำมาศึกษาในงานวิจัยครั้งนี้ คือนมพาสเจอร์ไรซ์ โดยผู้วิจัยได้แบ่งการศึกษาสินค้าดังกล่าวออกเป็น 3 กลุ่มตามขนาด ได้แก่ การศึกษานมพาสเจอร์ไรซ์ขนาด 200 มิลลิลิตร 450 มิลลิลิตร และ 830 มิลลิลิตร ซึ่งนมในแต่ละกลุ่มนั้นยังประกอบไปด้วยนมยี่ห้อต่างๆ ข้อมูลที่ได้เก็บจากการศึกษาสินค้าแต่ละกลุ่มคือ ปริมาณและมูลค่ายอดขายของสินค้าทั้งหมดภายในกลุ่ม ที่เกิดขึ้นจากการทดลองเพิ่มจำนวนความกว้างของพื้นที่วางสินค้า (ขา/Face) ทีละหนึ่งหน่วยให้กับสินค้าที่มียอดขายเป็นอันดับที่ 1 และ 2 ภายในกลุ่ม ข้อมูลดังกล่าวได้ถูกนำมาคำนวณหาค่าความยืดหยุ่นของพื้นที่ และกำไรขั้นต้นต่อพื้นที่(GMROS: Gross Margin Return On Space) เพื่อนำมาวิเคราะห์หาข้อสรุปถึงสาเหตุและผลกระทบที่มีต่อยอดขายที่เกิดขึ้น ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อยอดขายนอกเหนือจากการเพิ่มหรือลดพื้นที่วางสินค้ามีอยู่ด้วยกันหลายปัจจัย ได้แก่ ชนิดของสินค้าที่นำออกจากพื้นที่ขาย ชนิดของสินค้าที่เพิ่มพื้นที่วางสินค้า ขนาดบรรจุของสินค้า สินค้าทดแทน และพฤติกรรมของผู้บริโภค เป็นแนวทางในการช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการจัดสรรพื้นที่ชั้นวางและจัดการสินค้าคงคลัง รวมถึงควบคุมค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นให้กับร้านค้าปลีกได้ในอนาคต