การพัฒนาภูมิทัศน์พระธาตุศรีสองรัก อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

Abstract

พระธาตุศรีสองรัก เป็นโบราณสถานที่มีความสำคัญด้านประวัติศาสตร์ ความเชื่อ และวัฒนธรรม ประเพณี ของคนในจังหวัดเลย สร้างขึ้นเพื่อเป็นสักขีพยานในการช่วยเหลือซึ่งกันและกันระหว่างกรุงศรีอยุธยาและกรุงศรีสัตนาคนหุต (นครเวียงจันทน์สาธารณรัฐประชาธิปไตย ประชาชนลาว) จากการศึกษาข้อมูลและสำรวจพื้นที่พบว่ามีปัญหาทางกายภาพที่สำคัญ 4 ด้าน คือ 1) ปัญหาด้านนิเวศวิทยา ได้แก่ การกัดเซาะพังทลายของตลิ่งในฤดูฝน 2) ปัญหาด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน ได้แก่ การขยายตัวของชุมชนและพื้นที่เกษตรกรรมรุกล้ำพื้นที่โบราณสถานที่มีคุณค่าและความสำคัญทางประวัติศาสตร์ 3) ปัญหาด้านการวางผังบริเวณ ได้แก่ ปัญหาการเข้าถึงและปัญหาพื้นที่เปิดโล่ง 4) ปัญหาด้านภูมิสถาปัตยกรรม ได้แก่ มุมมองเข้าสู่พระธาตุศรีสองรักถูกบดบังจากต้นไม้และสิ่งปลูกสร้าง และขาดการรับรู้ในด้านรูปแบบสถาปัตยกรรมและองค์ประกอบต่างๆ ที่อยู่โดยรอบ โดยการศึกษาโครงการพัฒนาภูมิทัศน์พระธาตุศรีสองรัก อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลยครั้งนี้เป็นการศึกษาสภาพปัญหา และศักยภาพ เพื่อนำเสนอแนวคิดการวางผังและพัฒนาภูมิทัศน์พื้นที่บริเวณพระธาตุศรีสองรัก โดยคำนึงถึงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ รูปแบบสถาปัตยกรรมล้านช้าง สภาพภูมิประเทศ มุมมองและทัศนียภาพ รวมทั้งพืชพรรณพื้นถิ่น เพื่อให้เกิดการรับรู้ถึงความสำคัญของโบราณสถานในด้านประวัติศาสตร์ ความเชื่อ และวัฒนธรรมประเพณีของคนในท้องถิ่น ผลจากการศึกษาพบว่า พื้นที่บริเวณพระธาตุศรีสองรักจำเป็นจะต้องมีผังแม่บทในการปรับปรุงพื้นที่ด้านต่างๆ ได้แก่ การป้องกันการกัดเซาะของตลิ่งริมแม่น้ำหมัน การทำแผนควบคุมการใช้ประโยชน์ที่ดินโดยรอบพระธาตุศรีสองรัก และการปรับปรุงมุมมอง ทัศนียภาพที่เน้นคุณค่า ความสำคัญของพระธาตุศรีสองรัก ส่งเสริมการรับรู้ และแสดงถึงเรื่องราวทางด้านประวัติศาสตร์ที่ชัดเจน