การมีส่วนร่วมในการดำเนินงานบริหารจัดการชุมชนในโครงการบ้านเอื้ออาทร: กรณีศึกษาโครงการบ้านเอื้ออาทรพุทธมณฑล สาย 4, โครงการบ้านเอื้ออาทรพุทธมณฑล สาย 5 และโครงการบ้านเอื้ออาทรพุทธมณฑล สาย 5 (อ้อมน้อย) จังหวัดนครปฐม

Abstract

การดำเนินงานบริหารจัดการชุมชนในโครงการบ้านเอื้ออาทรของการเคหะแห่งชาติมี 3 รูปแบบที่บริหารจัดการชุมชนโดยผู้อยู่อาศัยเอง คือ นิติบุคคลอาคารชุด สหกรณ์บริการบ้านเอื้ออาทร และกรรมการชุมชน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการดำเนินงานขององค์กรชุมชนทั้ง 3 รูปแบบ วิเคราะห์ภายใต้สมมติฐานที่ว่า เมื่อผู้อยู่อาศัยมีความเข้าใจในการบริหารจัดการชุมชนดี จะส่งผลต่อการมีส่วนร่วมมากซึ่งทำให้ผลของการบริหารจัดการชุมชนทำได้ดีนั้น และเพื่อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาการบริหารจัดการชุมชนของการเคหะแห่งชาติ ที่จะนำไปสู่การพึ่งพาตนเองของชุมชน โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง กรณีศึกษา 3 โครงการ โดยการสังเกตการใช้แบบสัมภาษณ์ผู้อยู่อาศัย การสัมภาษณ์กรรมการองค์กรชุมชน ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องในการเคหะแห่งชาติ จากการศึกษาพบว่ารูปแบบการบริหารชุมชนกรณีนิติบุคคลอาคารชุด มีความรู้ ความเข้าใจในการบริหารจัดการชุมชนอยู่ในระดับปานกลาง มีการมีส่วนร่วมปานกลาง ทำให้ผลที่ได้รับจากการบริหารจัดการชุมชนปานกลาง แต่ผู้อยู่อาศัยส่วนใหญ่มีความพึงพอใจในการทำงานของนิติบุคคลอาคารชุด สำหรับกรณีสหกรณ์บริการบ้านเอื้ออาทร เป็นรูปแบบองค์กรชุมชนที่มีความเข้าใจในการบริหารจัดการชุมชนดี ส่งผลให้ผู้อยู่อาศัยมีส่วนร่วมมาก ทำให้ผลที่ได้รับจากการบริหารจัดการชุมชนค่อนข้างมากกว่าในองค์กรชุมชนรูปแบบอื่น ๆ เป็นผลมาจากการที่ผู้อยู่อาศัยในรูปแบบสหกรณ์บริการบ้านเอื้ออาทรมีเวลาอยู่ในชุมชนมากกว่า มีรายได้มากกว่า ระยะเวลาการอยู่อาศัยนานกว่ารูปแบบอื่น ทำให้มีความเข้าใจ มีความรักผูกพันต่อชุมชน ส่วนกรณีกรรมการชุมชน มีความรู้ ความเข้าใจในการบริหารจัดการชุมชนค่อนข้างน้อย ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการชุมชนน้อย ทำให้ผลที่ได้รับจากการบริหารจัดการชุมชนน้อยตามไปด้วย เนื่องจากผู้อยู่อาศัยส่วนใหญ่เพิ่งย้ายเข้ามาอยู่ยังไม่มีความรัก ความผูกพันต่อชุมชน ข้อเสนอแนะ เนื่องจากพบว่าผู้อยู่อาศัยและกรรมการองค์กรชุมชน ยังขาดความรู้ความเข้าใจในการบริหารจัดการชุมชน และขาดความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน การเคหะแห่งชาติจึงควรเป็นผู้ให้การสนับสนุนในการจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการ ถ่ายทอดประสบการณ์จากชุมชนที่มีการบริหารจัดการในรูปแบบต่าง ๆ ที่ดำเนินการมาก่อนแก่ชุมชนที่ตั้งใหม่ เพื่อให้ชุมชนที่ตั้งใหม่ได้มีโอกาสศึกษาข้อดีข้อจำกัดของการบริหารจัดการแต่ละรูปแบบจนสามารถเลือกรูปแบบที่เหมาะสมกับชุมชนของตนเองได้ จากนั้นจึงเรียนรู้โดยมีชุมชนเดิมและการเคหะแห่งชาติเป็นพี่เลี้ยงจนมีความเข้มแข็งพอที่จะบริหารจัดการชุมชนด้วยตนเอง และใช้กิจกรรมจากการเรียนรู้เรื่องการบริหารจัดการชุมชนเป็นเครื่องมือในการสร้างความสัมพันธ์ของคนในชุมชนให้รู้จักกัน และสามารถเลือกผู้นำชุมชนที่เหมาะสมได้ดียิ่งขึ้น