แนวทางออกแบบเพื่อพัฒนาพื้นที่บริเวณสถานีรถไฟฟ้า บีทีเอส ราชเทวี และย่านพาณิชยกรรมประตูน้ำ

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลัก คือ การหาแนวทางเพื่อพัฒนาพื้นที่บริเวณสถานีบีทีเอสราชเทวีและย่านพาณิชยกรรมประตูน้ำ ที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาเมืองที่ไม่สอดคล้องกัน โดยใช้ศักยภาพของระบบขนส่งมวลชนระบบรางช่วยกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาขึ้นในพื้นที่ที่เกิดปัญหานั้น โดยทำการศึกษาถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากรถไฟฟ้าบีทีเอสและเสนอแนะการพัฒนาชุมชนที่ตอบสนองต่อบริบทของพื้นที่ที่เปลี่ยนแปลงไปแต่ยังคงตั้งอยู่บนพื้นฐานของการสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีต่อผู้พักอาศัยในพื้นที่และคนภายนอกที่เข้ามาใช้พื้นที่ และเพิ่มประสิทธิภาพของการเชื่อมต่อของระบบขนส่งมวลชนอื่นๆในพื้นที่อีกด้วย โดยในเบื้องต้นเพื่อให้เข้าใจถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและขั้นตอนต่างๆในการพัฒนาเมืองอันมีระบบการสัญจรเป็นปัจจัยหลักเพื่อหาแนวโน้มในอนาคต การศึกษาจะประกอบด้วยการประเมินการเปลี่ยนแปลงพื้นที่จากการใช้ภาพถ่ายทางอากาศหลายๆปีมาวิเคราะห์ร่วมกับการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน การเข้าถึงและระบบการสัญจร และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับพื้นที่ว่างภายในพื้นศึกษา ร่วมกับการสำรวจ การสังเกต การสัมภาษณ์ และการวิเคราะห์พื้นที่ เพื่อกำหนดแนวทางในการออกแบบพื้นที่ดังกล่าวต่อไป ซึ่งพบว่าปัจจัยที่สำคัญคือ การเข้าถึงพื้นที่ไม่ว่าจะด้วยการสัญจรแบบใดก็ตาม การพัฒนาจะขยายตัวไปตามพื้นที่ที่มีการเข้าถึงสะดวก ซึ่งปัจจุบันการพัฒนาเกิดกระจุกตัวอยู่ตามแนวถนนสายหลัก คือ ถนนราชประสงค์และถนนพระรามที่ 1 ต่างกับพื้นที่ด้านในบริเวณริมคลองแสนแสบ ที่เข้าถึงยากจึงไม่มีการพัฒนา อันเป็นสาเหตุหลักของปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นในพื้นที่ รวมถึงทำให้การใช้ที่ดินแบบผสมผสานระหว่างพาณิชยกรรมกับที่พักอาศัยเป็นไปอย่างไม่เต็มศักยภาพ ด้วยปัญหาข้างต้นจะต้องวางแนวทางออกแบบให้สอดคล้องกับการพัฒนาของระบบขนส่งมวลชนระบบรางและโครงการต่างๆที่จะมีอิทธิพลต่อทิศทางการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ศึกษาในอนาคต ซึ่งการกำหนดแนวทางการออกแบบครั้งนี้ใช้แนวคิดและหลักการ เรื่อง การพัฒนาชุมชนเมืองเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี การพัฒนาพื้นที่พาณิชยกรรม แบบผสมผสาน และการออกแบบเมืองกระชับ ผลการศึกษาได้เสนอแนวทางการพัฒนาพื้นที่บริเวณสถานีบีทีเอสราชเทวีและย่านพาณิชยกรรมประตูน้ำ ให้มีความสอดคล้องกับแนวโน้มการพัฒนาเมืองในอนาคตและผสมผสานไปกับพื้นที่ชุมชนเดิมโดยกำหนดนโยบายการพัฒนาเป็น 4 ส่วนคือ 1)เพิ่มความหนาแน่นของการพัฒนาบริเวณสถานีบีทีเอสราชเทวีและบริเวณริมคลองแสนแสบ 2)สร้างความแตกต่างของกลุ่มกิจกรรมให้รองรับและส่งเสริมพื้นที่โดยรอบ 3)เชื่อมพื้นที่บริเวณสถานีบีทีเอสราชเทวีและย่านพาณิชยกรรมประตูน้ำด้วยการสัญจรทางเท้าและจักรยาน 4)สร้างความต่อเนื่องของกิจกรรมการค้าบริเวณแยกราชประสงค์กับโครงการมักกะสัน โดยเน้นการพัฒนาใน 3 ประเด็น คือ การใช้ประโยชน์พื้นที่ การเข้าถึงและการสัญจร และพื้นที่ว่าง พร้อมทั้งได้เสนอแนวทางการปฏิบัติที่เป็นลำดับขั้นตอนรวมถึงหน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนา เพื่อให้สามารถนำไปเป็นแนวทางในการใช้งานต่อไปได้