กฎหมายอาญาเกี่ยวกับสื่อมวลชนในปัจจุบันและแนวโน้มในอนาคต

Abstract

สิทธิเสรีภาพของสื่อมวลชนในการแสดงความคิดเห็นและเสรีภาพในการพิมพ์เป็นสิ่งที่ได้รับการรับรองและคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แต่สิทธิเสรีภาพดังกล่าวย่อมมีขอบเขตและข้อจำกัดบางประการเพื่อมิให้การปฏิบัติหน้าที่ของสื่อมวลชนล่วงละเมิดสิทธิส่วนบุคคลของผู้อื่น รวมถึงไม่ก่อให้เกิดความเสียหายหรือกระทบกระเทือนต่อความมั่นคงของประเทศ การนำเสนอข่าวที่เป็นการละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และละเมิดหลักสิทธิมนุษยชนของสื่อมวลชนมีเพิ่มมากขึ้นในปัจจุบันและมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในอนาคตหากไม่มีการควบคุมการนำเสนอข่าวและตระหนักถึงการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของผู้ตกเป็นข่าวอย่างจริงจัง เนื่องจากการแข่งขันในทางธุรกิจด้านสื่อสารมวลชนมีสูงประกอบกับในปัจจุบันเทคโนโลยีมีความทันสมัยมากกว่าเดิม สื่อมวลชนจึงเน้นรูปแบบการนำเสนอที่เจาะลึกถึงข้อมูลและรายละเอียดของข่าว โดยเฉพาะการรายงานข่าวอาชญากรรม มีการเจาะลึกถึงรายละเอียดของข่าวมากเกินความจำเป็นโดยไม่คำนึงถึงความรู้สึกของสาธารณชนและผลกระทบต่อเยาวชนที่อาจลอกเลียนแบบโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ซึ่งภาพข่าวที่ไม่เหมาะสมนั้น รวมทั้งการถ่ายภาพผู้ต้องหาและเผยแพร่ภาพดังกล่าวเป็นผลให้ผู้ต้องหาซึ่งยังไม่มีคำพิพากษาของศาลว่ากระทำความผิด ทำให้ผู้ต้องหาตกเป็นจำเลยของสังคม อีกทั้งอาจมีผลกระทบกระเทือนต่อกระบวนการอำนวยความยุติธรรมแก่ผู้ต้องหาและผู้เสียหาย จึงเห็นสมควรมีการบัญญัติกฎหมายจำกัดสิทธิในการเผยแพร่ภาพของผู้ต้องหาและการทำซ้ำซึ่งเหตุการณ์อาชญากรรมอันเป็นการกระทบกระเทือนศักดิ์ศรีผู้เสียหายไว้เป็นการเฉพาะ โดยศึกษาเปรียบเทียบกับบทบัญญัติกฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง รวมถึงควรมีองค์กรที่ทำหน้าที่ส่งเสริมให้ความรู้แก่สื่อมวลชนและประชาชนทั่วไปให้ตระหนักถึงสิทธิหน้าที่ของตน และมีหน้าที่ดำเนินการตามกฎหมายแก่สื่อมวลชนที่กระทำความผิด เพื่อให้กฎหมายที่บัญญัติขึ้นสามารถคุ้มครองผู้ที่ต้องได้รับความเสียหายได้อย่างแท้จริง