การแปลและอธิบายความหมายภูมิทัศน์ในเชิงอุทกนิเวศวิทยาจากแผนที่โบราณ : กรณีศึกษา ที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณอำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี

Abstract

ศึกษาและเรียนรู้ภูมิทัศน์โดยใช้ข้อมูลจากแผนที่โบราณ ซึ่งหัวข้อหรือประเด็นที่ทำการศึกษานั้นคือ ลักษณะภูมิทัศน์ในเชิงอุทกนิเวศวิทยา โดยเลือกพื้นที่ซึ่งมีลักษณะทางอุทกนิเวศวิทยาที่มีลักษณะเฉพาะตัวมาเป็นกรณีศึกษา คือบริเวณบางแม่หม้ายและพื้นที่โดยรอบ ในเขตตำบลบางใหญ่ อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี โดยเป็นพื้นที่ที่มีน้ำท่วมเป็นประจำในทุกปี มาศึกษาถึงปัจจัยหรือองค์ประกอบทางภูมิทัศน์ที่มีความสัมพันธ์กับลักษณะทางอุทกนิเวศวิทยา และการเปลี่ยนแปลงหรือพลวัตรทางอุทกนิเวศวิทยา การศึกษาดังกล่าวได้ใช้วิธีการบ่งชี้และจำแนกคุณลักษณะทางภูมิทัศน์จากข้อมูลเชิงพื้นที่ที่ได้จากแผนที่ โดยเฉพาะข้อมูลจากแผนที่โบราณซึ่งแสดงลักษณะทางภูมิทัศน์ดั้งเดิมของพื้นที่ เพื่อศึกษาถึงโครงสร้างทางภูมิทัศน์ที่มีความสัมพันธ์กับลักษณะทางอุทกนิเวศวิทยา และการศึกษาการเปลี่ยนแปลงโดยการศึกษาผ่านช่วงเวลา ผลการศึกษาแสดงออกมาในรูปแบบของแผนที่ที่แบ่งเป็นชั้นตามคุณลักษณะทางด้านนิเวศ โดยที่สามารถนำแผนที่ในแต่ละชั้นข้อมูลมาสร้างเป็นแผนที่เชิงอุทกนิเวศวิทยา เพื่อนำมาใช้ในการอธิบายถึงลักษณะทางอุทกนิเวศวิทยาตามประเด็นในการศึกษาข้างต้นได้ จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นถึงคุณลักษณะทางภูมิทัศน์ในเชิงอุทกนิเวศวิทยา ที่มีความชัดเจนมากยิ่งขึ้น และเป็นจุดเริ่มต้นของข้อสังเกตุหรือคำถามจากลักษณะที่ปรากฏ ซึ่งความเข้าใจและการตั้งคำถามนั้นเป็นส่วนสำคัญที่ภูมิสถาปนิกใช้ในการวิเคราะห์ พิจารณา เพื่อใช้ในการวางแผนภูมิทัศน์เพื่อตอบรับกับลักษณะทางอุทกนิเวศวิทยาที่มีลักษณะตามที่ได้กล่าวมาข้างต้นได้