การวิจัยและพัฒนาเทคนิคการออกแบบแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์เพื่อเพิ่มความเต็มใจในการตอบและอัตราการตอบกลับ

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครัง้นี้คือ 1) เพื่อศึกษาเทคนิคที่ใช้ออกแบบแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์สำหรับงานวิจัย และสร้างแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปตามคุณลักษณะที่ได้จากการสังเคราะห์แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ 2) เพื่อพัฒนาเทคนิคการออกแบบแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ ในการเพิ่มอัตราการตอบกลับและความเต็มใจในการตอบ และ 3) เพื่อเปรียบเทียบความเต็มใจในการตอบ และอัตราการตอบกลับของแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ที่พัฒนาขึ้น ระหว่างแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป และแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ต้นแบบปรับปรุง การวิจัยและพัฒนาในครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยผสมผสานระหว่างวิธีวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ การระดมสมอง และการทดลอง กลุ่มตัวอย่างในการสำรวจคือ นิสิตและคณาจารย์ภาควิชาวิจัยและจิตวิทยาการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จำนวน 30 คน และกลุ่มตัวอย่างในการทดลองคือ ครูและนักเรียนในเขตกรุงเทพมหานคร แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มที่ได้รับแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป และกลุ่มที่ได้รับแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ต้นแบบปรับปรุง เครื่องมือในการวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกคุณลักษณะของแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ คู่มือการระดมสมอง แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปและแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ต้นแบบปรับปรุง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา สถิติภาคบรรยาย การวิเคราะห์แบบคอนจอยท์ และการวิเคราะห์ไค-สแควร์ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. จากการสังเคราะห์แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ในงานวิจัยทั่วไป พบว่า แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ออกแบบโดยใช้เทคนิคการออกแบบที่ใช้ส่วนนำอยู่ในหน้าแรกของแบบสอบถาม เป็นแบบสอบถามแบบยาว ใช้อินเตอร์เฟส HTML เปลี่ยนหน้าแบบสอบถามด้วยการเลื่อนหน้า ไม่ใช้พื้นหลังที่มีสีสันและไม่มีการแทรกรูปภาพกราฟิก ใช้ตัวอักษรรูปแบบปกติ (default) ขนาด 12-16 พอยต์ สีดำ ซึ่งนำเทคนิคดังกล่าวมาใช้สร้างแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป 2. แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ต้นแบบปรับปรุงที่สร้างขึ้น โดยใช้เทคนิคการออกแบบแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ ที่เป็นผลจากการวิเคราะห์แบบคอนจอยท์ พบว่า เป็นแบบสอบถามที่ใช้ส่วนนำอยู่ในหน้าแรกของแบบสอบถาม เป็นแบบสอบถามแบบสั้น ใช้อินเตอร์เฟส Flash animation เปลี่ยนหน้าแบบสอบถามด้วยการเลื่อนหน้าและการเชื่อมโยงผสมผสานกัน ใช้พื้นหลังที่มีสีสัน และแทรกรูปภาพกราฟิก ใช้ตัวอักษรปกติ (default) ขนาด 16 พอยต์ และใช้สีสันตามหลักการออกแบบสื่อคอมพิวเตอร์กราฟิก 3. ผลการทดลองใช้แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปและแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ต้นแบบปรับปรุง เพื่อเปรียบเทียบความเต็มใจในการตอบและอัตราการตอบกลับ พบว่า แบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ต้นแบบปรับปรุงได้รับความเต็มใจในการตอบ และอัตราการตอบกลับมากกว่าแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปอย่างมีนัยสำคัญ 4. ผลการระดมสมองเพื่อพัฒนาเทคนิคการออกแบบแบบสอบถามอิเล็กทรอนิกส์เพื่อเพิ่มอัตราการตอบกลับ และความเต็มใจในการตอบ พบว่า แบบสอบถามที่ทำให้ได้รับอัตราการตอบกลับและความเต็มใจในการตอบสูง สร้างขึ้นโดยใช้ส่วนนำในหน้าแรกของแบบสอบถาม เป็นแบบสอบถามแบบสั้น ใช้อินเตอร์เฟสใดก็ได้ขึ้น อยู่กับความเหมาะสมของเนื้อหา ใช้การเปลื่ยนหน้าด้วยการเลื่อนหน้าและการเชื่อมโยงผสมผสานกัน ใช้พื้นที่หลังที่มีสีสันและแทรกรูปภาพกราฟิก ใช้ตัวอักษรปกติ (default) มีสีสันตามหลักการออกแบบสื่อคอมพิวเตอร์กราฟิก และสามารถปรับขนาดตัวอักษรได้ตามที่ผู้ตอบต้องการ