ชนิด ความชุกชุม และการกระพริบแสงของหิ่งห้อยในป่าชายเลนลุ่มน้ำเวฬุ จังหวัดจันทบุรี

Abstract

การศึกษา ชนิด ความชุกชุม และการกระพริบแสงของหิ่งห้อยในป่าชายเลนบริเวณสถานีพัฒนา ทรัพยากรป่าชายเลนที่ 2 ลุ่มน้ำเวฬุ จังหวัดจันทบุรี ตั้งแต่เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2555 จนถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2556 พบหิ่งห้อย 3 ชนิด คือ หิ่งห้อยชนิดเด่นที่อยู่ปะปนกัน 2 ชนิด ได้แก่ Pteroptyx malaccae และ P. valida นอกจากนี้ยังพบหิ่งห้อยชนิด Asymmetricata circumdata อีกด้วย ในแต่ละเดือนที่ศึกษาใช้วิธีการถ่ายภาพการกระพริบแสงของหิ่งห้อยในช่วงคืนเดือนแรม และใช้จำนวนแสงกระพริบของหิ่งห้อยที่ปรากฏอยู่บนภาพถ่ายเป็นข้อมูลของความชุกชุมและข้อมูลการกระพริบแสงของหิ่งห้อย ผลการศึกษาความชุกชุมของหิ่งห้อยพบว่ามีความชุกชุมของหิ่งห้อย P. valida และ P. malaccae มากที่สุดอย่างมีนัยสำคัญในเดือนตุลาคม นอกจากนี้ยังพบว่าความชุกชุมของหิ่งห้อยแปรผันตามอุณหภูมิอากาศและความชื้นสัมพัทธ์อากาศ แต่แปรผกผันกับปริมาณน้ำฝน อย่างไรก็ตามจากการศึกษาไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของความชุกชุมของหิ่งห้อยระหว่างฤดูฝนกับฤดูแล้ง ช่วงเวลาที่หิ่งห้อยกระพริบแสงมากอยู่ที่ช่วงเวลาประมาณ 19:00 – 22:00 น. หลังจากช่วงเวลานี้การกระพริบแสงของหิ่งห้อยค่อย ๆ ลดน้อยลงจนถึงเวลาใกล้รุ่ง แม้ว่าจะพบการกระพริบแสงของหิ่งห้อยทั้งสองชนิดในพื้นที่ศึกษามากในเดือนตุลาคมและเดือนมีนาคม แต่การกระพริบแสงยังคงปรากฏให้พบเห็นตลอดทุกเดือนที่ทำการศึกษาลักษณะเช่นนี้บ่งให้เห็นว่าพื้นที่ศึกษาสามารถถูกใช้เป็นพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงนิเวศได้ตลอดทั้งปี การจัดการป่าชายเลนและการท่องเที่ยวเชิงนิเวศควรจะมีการวางแผนสำหรับการอนุรักษ์หิ่งห้อยในพื้นที่ เช่น ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเข้าชมการกระพริบแสงของหิ่งห้อยในพื้นที่นี้ คือ ช่วงคืนเดือนแรมเวลา 19:00 น. – 22:00 น.