การจัดการประเพณีท้องถิ่นเพื่อการท่องเที่ยว : กรณีศึกษาประเพณีแข่งเรือ จังหวัดน่าน

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งศึกษาการจัดการประเพณีแข่งเรือ จังหวัดน่าน เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนโดยศึกษาต้นทุนทางวัฒนธรรมของประเพณีในมิติต่างๆ จากอดีตถึงปัจจุบัน รวมถึงการศึกษาคุณค่า(Values)และความแท้(Authenticity)ของต้นทุนทางวัฒนธรรมที่ยังดำรงอยู่และเปลี่ยนแปลงไปด้วยผลกระทบทั้งด้านบวกและด้านลบ ประกอบกับการศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการจัดการประเพณี ด้วยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ที่ได้มาจากการสังเกตภาคสนาม การทบทวนวรรณกรรม การสนทนากลุ่มย่อย และการสัมภาษณ์ตั้งแต่ ปี 2555-2556 ให้ได้มาซึ่งการศึกษาเปรียบเทียบองค์รวมของประเพณี ที่ผู้วิจัยแบ่งเป็น 3 ยุคสมัยตามลักษณะการเปลี่ยนแปลงการบริหารจัดการและความหมายของประเพณ๊ นับจากอดีตนถึงปัจจุบัน การวิเคราะห์คุณค่า ความแท้ และความเปลี่ยนแปลงของคุณค่าและความแท้ในประเพณี รวมถึงปัจจัยและระดับของการมีส่วนร่วมในประเพณีอีกด้วย การวิเคราะห์ข้อมูลแสดงถึงทัศนคติและนิยามของภาคชุมชนต่อคุณค่า ความแท้ และการเปลี่ยนแปลงของประเพณีในมิติต่างๆ โดยคุณค่าที่สำคัญที่สุดได้แก่คุณค่าเชิงสังคม และคุณค่าทางสุนทรียศาสตร์ที่ทำให้เกิดความภาคภูมิใจ อีกทั้งการวิเคราะห์กระบวนการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ แสดงให้เห็นว่าภาคส่วนที่มีส่วนร่วมมากที่สุดได้แก่ภาคชุมชนหากแต่ภาคส่วนที่ได้รับผลประโยชน์ที่เป็นรูปธรรมมากที่สุดกลับไม่ใช่ภาคส่วนที่มีส่วนร่วมมากที่สุด อีกทั้งการวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของประเพณีจากอดีตจนถึงปัจจุบันยังแสดงให้เห็นว่า ปัจจัยที่สำคัญที่สุดที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้แก่ การพัฒนาเชิงเศรษฐกิจอีกด้วย วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ได้เสนอแนะหลักการในการจัดการประเพณีเพื่อปกปักรักษาคุณค่าที่เป็นต้นทุนสำคัญของประเพณี โดยให้ความสำคัญกับบทบาทและคุณภาพของการมีส่วนร่วม รวมถึงเสนอแนะการจัดการองค์ประกอบการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนให้สอดคล้องกัน นำไปสู่การจัดการประเพณีแข่งเรือเมืองน่านเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนต่อไป