รูปแบบการต่อรองของพนักงานราชการกับรัฐภายใต้ข้อจำกัดบางประการ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงการใช้สิทธิในการต่อรองกับรัฐของพนักงานราชการ ซึ่งมีฐานะเป็นลูกจ้างในหน่วยงานราชการ อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากบทบัญญัติมาตรา 64 แห่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 ซึ่งยังมีใช้บังคับในปัจจุบัน ที่ให้เสรีภาพในการรวมกลุ่มแก่เจ้าหน้าที่ของรัฐ ซึ่งเมื่อศึกษาถึงความสำคัญของการรวมกลุ่มแรงงานและการเจรจาต่อรองตามอนุสัญญาและข้อแนะขององค์การแรงงงานระหว่างประเทศ กฎหมายเกี่ยวกับแรงงานสัมพันธ์ทั้งภายในประเทศและต่างประเทศแล้ว พบว่า การเจรจาต่อรองมีความสำคัญในการคุ้มครองและการพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงานพนักงานราชการในฐานะแรงงานภาครัฐจึงควรมีสิทธิเสรีภาพในการเจรจาต่อรองด้วยแต่รูปแบบการต่อรองอาจมีลักษณะพิเศษภายใต้ข้อจำกัดตามรัฐธรรมนูญ ที่ต้องไม่กระทบต่อประสิทธิภาพในการบริหารราชการแผ่นดินและความต่อเนื่องในการจัดทำบริการสาธารณะอันเป็นพันธกิจหลักและเป็นหน้าที่ของฝ่ายปกครอง รวมทั้งข้อจำกัดอื่นๆ จากการเป็นลูกจ้างในส่วนราชการของพนักงานราชการ เช่น ระบบการบังคับบัญชาการตกอยู่ภายใต้ระบบสัญญาจ้าง ดังนี้แล้ว การที่พนักงานราชการตกอยู่ในฐานะลูกจ้าง ซึ่งไม่มีบทบัญญัติกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการรวมกลุ่มและการเจรจาต่อรอง ตลอดจนบทบาทและท่าทีของรัฐที่ไม่ให้ความสำคัญในการรวมกลุ่มของแรงงานภาครัฐหรือแม้กระทั่งทัศนคติของผู้ทำงานในระบบราชการที่ยังไม่เห็นความสำคัญของการรวมกลุ่มและการเจรจาต่อรอง ดังนั้น จึงมีข้อเสนอแนะให้การต่อรองของพนักงานราชการสามารถเจรจาต่อรองโดยใช้รูปแบบของคณะกรรมการเพื่อพิจารณาข้อเรียกร้อง ไกล่เกลี่ยข้อพิพาท และวินิจฉัยชี้ขาด โดยอยู่ภายใต้กฎหมายเกี่ยวกับแรงงานของข้อราชการและเจ้าหน้าที่ของรัฐฉบับเดียวกันเพื่อความเป็นเอกภาพ และมีมาตรฐานไม่ต่ำกว่าการเจรจาต่อรองของภาคเอกชนและรัฐวิสาหกิจ สามารถยื่นเรื่องราวร้องทุกข์ในการทำงานให้หน่วยงานราชการพิจารณาได้เช่นเดียวกับข้าราชการ สำหรับการใช้มาตรการนัดหยุดงานนั้นสามารถกระทำได้แต่เฉพาะการนัดหยุดงานที่สหภาพแรงงานรับรองและต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ขั้นตอน วิธีการที่เหมาะสม เพื่อมิให้รูปแบบของการเจรจาต่อรองของพนักงานราชการมีผลกระทบต่อการบริการราชการแผ่นดินและความต่อเนื่องในการจัดทำบริการสาธารณะอันเป็นผลประโยชน์หลักของประเทศ