การศึกษาลักษณะและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บจากการทำงานของชาวนาในอำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา ณ จุดใดจุดหนึ่ง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตราอุบัติการณ์และลักษณะของการบาดเจ็บจากการทำงาน ลักษณะสภาพหน้างานของชาวนาและความสัมพันธ์ของปัจจัยต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการบาดเจ็บจากการทำงานของชาวนาในอำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ของประเทศไทยโดยการเก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือนตุลาคม ถึง ธันวาคม 2557 โดยใช้แบบสอบสัมภาษณ์จำนวน 4 ชุดร่วมกับการประเมินสภาพการทำงานโดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรมการทำนาและสำรวจสภาพหน้างานของชาวนาจำนวน 1 ชุด จากชาวนาที่ได้รับการสุ่มเลือกโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่ายทั้งหมด 440 คนและมีชาวนาจำนวน 427 คนสามารถเข้าร่วมในการวิจัยครั้งนี้ คิดอัตราการตอบรับร้อยละ 97.05 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมานที่เหมาะสม ผลการศึกษาพบว่า อัตราอุบัติการณ์ของการบาดเจ็บจากการทำนาของชาวนาในกรณีการบาดเจ็บรุนแรงและไม่รุนแรงเท่ากับ 2.1 และ 45.4 ครั้งต่อ 100 คนต่อปี ตามลำดับ โดยการบาดเจ็บที่พบมากที่สุดคือบาดแผลเปิดที่ผิวหนังภายนอกบริเวณตั้งแต่ข้อเท้าลงไป จากผลการวิเคราะห์พบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการบาดเจ็บจากการทำงานของชาวนาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การรับรู้ว่าการทำนาต้องใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคล [อัตราเสี่ยงเท่ากับ7.83 (95%CI เท่ากับ 1.92 ถึง 31.88)] และการไม่ได้ใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคลขณะทำนาหรือใช้เพียงบางครั้งเท่านั้น[อัตราเสี่ยงเท่ากับ21.66 (95%CI เท่ากับ 11.19 ถึง 40.04)] ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าการมีความรู้เรื่องความปลอดภัยแต่ไม่ได้ปฏิบัติตามหลักการของความปลอดภัยในการทำงานเป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดการบาดเจ็บจากการทำนา จากผลการศึกษานี้จึงสรุปได้ว่า ประเด็นด้านการรับรู้และพฤติกรรมด้านความปลอดภัยในการทำงานเป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการบาดเจ็บจากการทำนามากที่สุด จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและผู้นำชุมชนต้องทำให้เกิดการตระหนักรู้และสร้างให้เกิดจิตสำนึกและวินัยเรื่องความปลอดภัยในการทำงาน อันจะนำไปสู่การลดลงของอุบัติการณ์การบาดเจ็บจากการทำนาและการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของชาวนาในที่สุด