การรับรู้ภาพลักษณ์และการนำเสนอตนเองในด้านหน้าที่การงานของผู้หญิงโสด

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรับรู้ภาพลักษณ์ในด้านหน้าที่การงานของผู้หญิงโสด จากมุมมองของสื่อมวลชน จากมุมมองของคนรอบข้างผู้หญิงโสด และจากมุมมองของตัวผู้หญิงโสดเอง รวมไปถึงศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการรับรู้และการนำเสนอตนเองในด้านหน้าที่การงานของผู้หญิงโสด ใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและการสำรวจด้วยแบบสอบถามโดยเก็บข้อมูลจากหนังสือพิมพ์ไทย จำนวน 142 ฉบับ ผู้หญิงโสดอายุ 27 ปีขึ้นไป จำนวน 100 คน และเพื่อนร่วมงานผู้หญิงโสดจำนวน 100 คน จากการวิเคราะห์เนื้อหาที่สื่อมวลชนไทยนำเสนอพบว่า สื่อมวลชนมักนำเสนอผู้หญิงโสดในบทบาทของผู้ทำงานให้ความบันเทิงและลักษณะของวัตถุทางเพศ นอกจากนี้ ยังนำเสนอผู้หญิงโสดในลักษณะของสาวแก่ หรือผู้หญิงที่มีชีวิตไม่สมบูรณ์อันเนื่องมาจากยังไม่ได้แต่งงาน ซึ่งแตกต่างจากการรับรู้ตนเองของผู้หญิงโสด โดยผู้หญิงโสดจะมีการรับรู้ตนเองว่ามีคุณค่าไม่ต่างจากคนอื่นเป็นอันดับที่หนึ่ง รองลงมาคือมีความสุขกับสถานภาพของตน สำหรับการรับรู้ภาพลักษณ์ของผู้หญิงโสดจากคนรอบข้าง จะมองว่าผู้หญิงโสดมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนงานบ่อย รองลงมาคือการมองว่าผู้หญิงโสดมีความคล่องตัวและมีเวลาทุ่มเทให้กับการทำงานมากกว่าผู้หญิงที่แต่งงานแล้ว ซึ่งจากการที่สื่อมวลชนและคนรอบข้างผู้หญิงโสดยังคงมองภาพลักษณ์ของผู้หญิงโสดในทางลบอยู่บ้าง จึงส่งผลให้วิธีการนำเสนอตนเองที่ผู้หญิงโสดใช้มากที่สุด ได้แก่ การมุ่งสร้างให้คู่สื่อสารชื่นชอบด้วยวิธีการชื่นชมหรือยกยออีกฝ่ายหนึ่ง (Ingratiation) รองลงมาคือการตรวจสอบพฤติกรรมของตนเอง (Self - monitoring) ให้สอดคล้องกับความต้องการของสังคมในที่ทำงาน โดยผู้หญิงโสดจะหลีกเลี่ยงวิธีการนำเสนอตนเองที่จะสร้างความขุ่นข้องหมองใจให้กับอีกฝ่าย เช่น การข่มขู่ (Intimidation) เป็นต้น สำหรับปัจจัยที่มีผลต่อการรับรู้ตนเองของผู้หญิงโสด ได้แก่ กลุ่มอาชีพ โดยพบว่า ผู้หญิงโสดที่ทำงานในกลุ่มอาชีพที่มีสัดส่วนของผู้ชายมากกว่าผู้หญิงจะมีการรับรู้ตนเองว่าการเป็นโสดทำให้มีโอกาสถูกล่วงละเมิดทางเพศมากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ด้วยวิธีของ Kruskal - Wallis โดยไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านอายุและระดับการศึกษา กับการรับรู้และการนำเสนอตนเองในด้านหน้าที่การงานของผู้หญิงโสด