การศึกษาโดยการทำแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ ของอ่างเก็บน้ำสิรินธร

Abstract

การศึกษานี้เป็นการศึกษาเพื่อทำความเข้าใจในการใช้เทคนิคการทำแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ในการพัฒนาแหล่งน้ำและการประยุกต์เทคนิคการทำแบบจำลองไปใช้กับการศึกษาในสภาพแหล่งน้ำที่เป็นจริง ของโครงการอ่างเก็บน้ำสิริธร จังหวัดอุบลราชธานี สำหรับกรณีการดำเนินการอ่างเก็บน้ำ และการจัดสรรน้ำ ซึ่งโครงการนี้มีลักษณะของการใช้น้ำที่ขัดแย้งกัน ระหว่างการผลิตไฟฟ้าและการชลประทาน จากการศึกษาเทคนิคการีจำลองทางคณิตศาสตร์ แบบจำลองสภาพระบบอ่างเก็บน้ำสิรินธรได้ถูกสร้างขึ้นในรูปของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ซึ่งประกอบขึ้นด้วยองค์ประกอบ 3 องค์ประกอบด้วยกันได้แก่ ชุดโปรแกรมคำนวณปริมาณน้ำฝน แบบจำลองความต้องการน้ำชลประทาน และแบบจำลองการดำเนินการของอ่างเก็บน้ำ ซึ่งถูกสร้างตามหลักการของอุทกวิทยาดำเนินการ แบบจำลองความต้องการชลประทานได้ถูกใช้ในการจำลองสภาพโครงการชลประทานโดมน้อยทั้งหมด 16 กรณี ด้วยกัน โดยการเปลี่ยนแปลงตัวแปรและตัวกำหนดลักษณะของโครงการสำหรับชุดข้อมูลน้ำฝนรายเดือนระหว่างปี 2495- 2521 แบบจำลองการดำเนินการของอ่างเก็บน้ำ ได้ถูกใช้ในการจำลองสภาพการดำเนินการของอ่างเก็บน้ำสิรินธร ทั้งหมด 22 กรณี โดยการเปลี่ยนแปลงตัวแปรต่าง ๆ อันประกอบด้วยปริมาณความต้องการน้ำชลประทาน กำลังผลิตไฟฟ้าของเขื่อน และนโยบายการดำเนินการของอ่างเก็บน้ำเป็นต้น โดยใช้ชุดข้อมูลอุทกวิทยา ระหว่างปี 2498 – 2521 ผลของการนำเทคนิคการจำลองทางคณิตศาสตร์มาใช้ในการศึกษาพบว่ามีความเหมาะสมสำหรับใช้ในการวิเคราะห์ปัญหาการดำเนินการของระบบแหล่งน้ำอย่างยิ่ง และการศึกษาการจำลองสภาพการดำเนินการของอ่านเก็บน้ำสิริธรในการศึกษานี้ บ่งว่าอ่างเก็บน้ำสิริธรมีขีดความสามารถ ในการจัดสรรน้ำเพื่อวัตถุประสงค์การผลิตไฟฟ้า และการชลประทานค่อนข้างจำกัด เมื่อการพัฒนาความต้องการน้ำในวัตถุประสงค์ทั้งสองสมบูรณ์เต็มตามโครงการ ดังนั้น การศึกษาแนวทางการกำหนดนโยบายการดำเนินอ่างเก็บน้ำและการจัดสรรน้ำของโครงการที่เหมาะสมเป็นสิ่งจำเป็นที่ควรได้มีการดำเนินการศึกษาต่อไป