การใช้คำกริยาที่อ้างถึงการรับรู้ด้วยตาในการสนทนาภาษาไทย ของคนตาบอด

Abstract

การวิจัยนี้ศึกษาการใช้คำกริยาที่อ้างถึงการรับรู้ด้วยตาของคนตาบอด โดยมีสมมุติฐานว่า มีเงื่อนไข 3 ประการในการใช้คำกริยารับรู้ด้วยตาของคนตาบอด คือ ความเป็นวลีตายตัว ความเป็นคนตาบอดหรือคนมองเห็นของคู่สนทนา และลักษณะทางกายภาพของสิ่งที่อ้างอิง การวิเคราะห์ในข้อมูลที่เก็บจากการสนทนาของนักเรียนโรงเรียนสอนคนตาบอด กรุงเทพ จำนวน 8 คน ได้ข้อมูลประโยคที่มีการใช้คำกริยารับรู้ด้วยตา 102 ประโยค และประโยคที่มีการใช้คำกริยารับรู้ด้วยการจับต้อง 105 ประโยค ผลจากการทดสอบกับคนมองเห็นได้พบว่า ประโยคที่มีคำกริยารับรู้ด้วยการจับต้องนั้นเป็นการใช้คำกริยารับรู้ด้วยการจับต้องแทนที่คำกริยารับรู้ด้วยตา อันเป็นลักษณะเด่นของคนตาบอด 76 ประโยค เมื่อนำข้อมูลคำกริยารับรู้ด้วยตา 102 ประโยค และข้อมูลการใช้คำกริยารับรู้ด้วยการจับต้องที่แทนที่คำกริยารับรู้ด้วยตา 76 ประโยคมาวิเคราะห์ เพื่อดูเงื่อนไขที่อธิบายการใช้คำกริยาเหล่านี้ของคนตาบอด ได้พบว่าตัวแปรที่สำคัญ คือ การที่ปรากฏการณ์ที่พูดถึงนั้นเป็นปรากฏการณ์เกิดขึ้นแล้ว หรือยังไม่เกิด ในกรณีที่เป็นการพูดถึงปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นแล้ว ได้พบว่าจะมีการใช้คำกริยารับรู้ด้วยตาใน 2 กรณี กรณีแรกเป็นการใช้คำกริยารับรู้ด้วยตาซึ่งมิใช่กริยาหลัก แต่เป็นคำช่วยหน้ากริยา หรือคำหลังกริยา หรือปรากฏในวลีตายตัว กรณีที่ 2 คนตาบอดจะใช้คำกริยารับรู้ด้วยตาเมื่อพูดถึงสิ่งที่จับต้องไม่ได้ หรือแม้จะจับต้องได้แต่เขาไม่มีโอกาสได้จับ ส่วนการใช้คำกริยารับรู้ด้วยการจับต้องนั้น คนตาบอดจะใช้เมื่อเขาพูดถึงประสบการณ์ของการที่เขาได้เข้าไปจับต้องสิ่งนั้นด้วยตนเอง ส่วนการพูดถึงประสบการณ์ที่ยังไม่เกิดขึ้นนั้น พบในประโยคคำสั่งประโยคคำถาม และประโยคปฏิเสธ พบว่ามีการใช้คำกริยาทั้งสองชนิดแม้ในบริบทเดียวกัน อย่างไรก็ดี มีแนวโน้มว่ามีความถี่ของการใช้คำหริยารับรู้ด้วยการจับต้องมากกว่าคำกริยารับรู้ด้วยตา