การวิเคราะห์ธรณีสัณฐานจากบริเวณกวัดแกว่งของแม่น้ำน่าน อำเภอปัว จังหวัดน่าน

Abstract

แม่น้ำปัวเป็นสาขาหนึ่งของแม่น้ำน่านซึ่งเป็นแม่น้ำสายสำคัญในภาคเหนือ ที่มีชนิดธรณีสัณฐานของแม่น้ำ ที่น่าสนใจและชัดเจนเป็นอย่างมาก โดยมีวิวัฒนาการอยู่ในบริเวณแอ่งที่ราบระหว่างเขา งานวิจัยครั้งนี้ได้ทำการแปลภาพถ่ายทางอากาศ เพื่อศึกษาชนิดธรณีสัณฐานในพื้นที่ศึกษา และกำหนดตำแหน่งในการออกภาคสนามเพื่อศึกษาสภาพและขนาดร่องน้ำในพื้นที่ โดยทำการวัดความลึกของร่องน้ำแต่ละจุดศึกษา และนำข้อมูลความลึกที่ได้ มาสร้างภาพตัดขวางของร่องน้ำ เพื่อศึกษารูปแบบและลักษณะของร่องน้ำ จากผลการศึกษา สามารถแบ่งชนิดธรณีสัณฐานในพื้นที่ศึกษาได้ 16 หน่วย ได้แก่ ชุดหิน (Rock unit) ลานตะพักลำน้ำ (Terrace) ขั้นที่ 1 ลานตะพักลำน้ำ (Terrace) ขั้นที่ 2 ลานตะพักลำน้ำ (Terrace) ขั้นที่ 3 ตะกอนน้ำพารูปพัดยุคใหม่ (Modern alluvial fan) ตะกอนเชิงเขา (Colluvium) ที่ราบน้ำท่วมถึง (Floodplain) สันดอนทราย (Point bar) สันดอนทรายเก่า (Paleo-point bar) ขั้น 1 สันดอนทรายเก่า (Paleo-point bar) ขั้น 2 สันดอนทรายเก่า (Paleo-point bar) ขั้น3 ทะเลสาบรูปแอก (Oxlbow lake) ร่องรอยทางน้ำเก่า (Meandered scar) แม่น้ำปัจจุบัน (River channel) แม่น้ำเก่า (Paleochannel) แม่น้ำสายรอง (Intermitten stream) และจากศึกษาภาพตัดขวางร่องน้ำพบว่า ขนาดตะกอนในร่องน้ำ ลดลงตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ ความกว้างของร่องน้ำเพิ่มขึ้นตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ พื้นที่ที่ราบน้ำท่วมถึงลดลงตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ แม่น้ำในพื้นที่ศึกษามีค่า Sinuosity ratio = 1.86 ซึ่งมีรูปแบบเป็นแม่น้ำแบบโค้งตวัด (Meander river) และมีรูปร่างร่องน้ำแบบไม่สมมาตร (asymmetry) โดยมีตำแหน่งร่องน้ำลึก (thalweg) อยู่ทางด้านซ้ายของแม่น้ำจากต้นน้ำไปยังปลายน้ำ